Page 185 - 8_sf_Tane Tane Fen Bilimleri Defter Kitap.indd

Makaralar

Öğreten Bilgi

Makaralar

Yükleri belirli bir yüksekliğe çıkartmak için kullanılan, sabit bir eksen etrafında dönebilen araçlara makara denir.
Sabit ve hareketli olmak üzere iki çeşit makara vardır. TANE TANE ÖĞREN

Sabit Makara Hareketli Makara
Bir noktaya sabitlenmiş ve dönerek cisimlerin hareket Belli bir yere sabitlenmemiş, yük ile birlikte hareket
etmesini kolaylaştıran makaraya sabit makara denir. eden makaralara hareketli makara denir.

Sabit makara'da; Hareketli makara'da;
• Kuvvet yükün ağırlığına Kuvvet • Yükün ağırlığı iki ip tara-
eşittir. fından eşit paylaşılır.
2 m
• Kuvvetten ve yoldan ka- • Kuvvetten iki kat kazanç
Kuvvet zanç ya da kayıp yoktur. vardır.
• Sadece kuvvetin yönü- • Kuvvetin yönünde deği-
şiklik olmaz.
Yük 1 m nü değiştirerek iş yapma ? • Yükün 1 m yükselebilme-
kolaylığı sağlanır. Yük si için kuvvet uygulanan
1 m • Yükün 1 m yükselebilmesi 1 m ipin 2 m çekilmesi gerekir.
için kuvvet uygulanan ipin
de 1 m çekilmesi gerekir.

Palangalar

Sabit ve hareketli makaraların değişik biçimlerde bağlanmasıyla oluşturulan basit makine düzenekleridir.
• Palangalarda kuvvetten kazanç, yoldan kayıp vardır.
• Bazı palangalar kuvvetin yönünü değiştirirken, bazıları değiştirmez.

• Palangalarda yükü taşıyan ip sayısı arttıkça kuvvet kazancı da artar.

Kuvvet n uygulanma yönü Kuvvet n uygulanma yönü
aşağı, yükün hareket yönü yukarı, yükün hareket yönü
se yukarı yönlüdür. Kuvvet de yukarı yönlüdür.
Kuvvet Kuvvet n yönü değ şm şt r. Kuvvet n yönü değ şmem şt r.
Yükü yukarı yönde taşıyan Yükü yukarı yönde taşıyan
k p vardır. Dolayısıyla üç p vardır. Dolayısıyla
kuvvetten k kat kazanç kuvvetten üç kat kazanç
Yük olur. Yük olur.

Yükü çeken ip sayısı arttıkça uygulanan kuvvetin büyüklüğü azalır. Yani kuvvet kazancı artar.

185