Page 82 - 7_sf_Tane Tane Sosyal Defter Kitap.indd

5. Reform Hareketleri sonucunda Avrupa’da Pro- 7. Batıda yaşanan bilimsel gelişmeler Avrupa’yı
testanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm gibi yeni Aydınlanma Çağı’na hazırlarken Osmanlı Devle-
mezhepler ortaya çıktı. Kilise okullardan uzaklaş- ti’nde tam tersi bir durum yaşanmıştır. 15. ve 16.
tırılmıştır. Kilise’nin kontrol ve baskısının sonucu yüzyıllarda bilim öğreniminde ve bilimsel eser yazı-
ortaya çıkan skolastik düşünce yerini araştırmacı mında zirvede olan Osmanlı Devleti, 17. yüzyıldan
ve sorgulayıcı bilim anlayışı olan pozitif düşünceye itibaren gerilemeye başladı. Eğitim kurumlarında
bıraktı. Krallar üzerindeki kilise baskısı ve tehdidi yavaş yavaş pozitif bilimlere yönelik çalışmalar
sona erdi. Soylular kilisenin elindeki topraklara el azaldı. Osmanlı Devleti’nin aslında dış dünyadaki
koydu. son bilimsel gelişmelere ve Avrupa’daki aydın-
lanma çağına büsbütün ilgisiz kalmadı. Bunun
Reform hareketlerinin sonuçlarına bakıldığın-
da hangi seçenekteki yorumun yapılması doğ- en önemli kanıtı 16. yüzyıl sonlarında modern
ru olmaz? bir rasathanenin kurulmasıdır. Ancak bu rasatha-
nenin ve diğer bilimsel gelişmelerin kısa ömürlü
A) Skolastik düşüncenin gelişmesi bilimsel faaliyetlerin olması yeniliklerin bir devlet politikası haline gel-
artmasına ortam hazırlamıştır. mediğinin bir göstergesidir. Osmanlı yöneticileri
B) Avrupa’daki mezhep birliği son bulmuştur. bu olumsuz durumu ancak ileride meydana gelen
savaşlarda alınan yenilgiler sonrası fark ettiler.
C) Eğitim-öğretim laik bir yapıya kavuşmuştur.
Bu anlatımın içinde geçen “yeniliklerin bir dev-
D) Kilisenin mal varlığı elinden alınmıştır. let politikası haline gelmemesi” durumunun
Osmanlı Devleti için ortaya çıkaracağı sonuçlar
arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Yapılan yeniliklerin süreklilik göstermemesi
B) Bilimsel gelişim ve değişimin yakından takip edilme-
mesi
C) Avrupa’daki yenilik hareketlerine ayak uydurulama-
6. Osmanlı Devleti’nde; ması
a. Fethedilen Rumeli topraklarına Anadolu’dan D) Çeşitli alanlarda yapılan çalışmalarda gelenekçi yapı-
Türkler yerleştirilerek bölgenin Türkleşmesi ve nın güç kaybetmesi
İslamlaşması sağlanmıştır.
b. Tımar Sistemi uygulanmış ve bu sistemde yer 8. Sanayi İnkılabı İngiltere’de başladı ve Avrupa
alan askerlerin giderleri tımar topraklarından ülkelerine yayıldı. İngiltere büyük bir sömürge
elde edilen gelirle karşılanmıştır. imparatorluğu kurmuştu. Bu döneme damgasını
vuran gelişmeler demir ve kömürün kullanımının
c. Fatih Sultan Mehmet daha çok batı, Yavuz Sul- yaygınlaşması ve makinelerde buhar gücünden
tan Selim ise doğu yönüne doğru ilerlemiş ve yararlanılmasıdır. İngiltere’de 1733’te uçan mekik
yeni topraklar fethetmişlerdir. adı verilen düzenek icat edilerek dokuma maki-
Yukarıda bahsedilen durumlar ile; nelerinin hızı artırıldı. 1785’te su gücüyle çalışan
mekanik dokuma tezgâhının icadıyla dokuma
I. Fetihlerin yönünde zamanla değişiklikler sanayisi hızla gelişti.
yaşanmıştır.
Buna göre Sanayi İnkılabı ile;
II. Yeni ele geçirilen topraklarda kalıcı olmak ve
bu bölgelerde İslam inancını yayılmasını sağla- I. Hammadde
mak hedeflenmiştir. II. Makineleşme

III. Askeri harcamalar için devlet bütçesinden III. İnsan gücü
daha az para çıkışı olmuştur.
IV. Üretim hızı
sonuçlarının eşleştirilmesi hangi seçenekte
doğru yapılmıştır? kavramlarından hangilerinin ön plana çıkması-
nı sağladığı söylenebilir?
A) I-a , II-b , III-c B) I-c ; II-a ; III-b
A) I, II ve III B) I, II ve IV
C) I-b ; II-c ; III-a D) I-c ; II-b ; III-a
C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

82