Page 14 - Omage_7den_8e_Fen_Bilimleri_SB.indd

MEVSİMLER VE İKLİM 1. ÜNİTE
8. SINIF KONULARINI ÖĞRENELİM

MEVSİMLERİN OLUŞUMU

Yörünge ekseni Dönme ekseni

23° 27'
Ekvator düzlemi

Yörünge düzlemi

❖ Yörünge, Dünya’nın Güneş etrafında izlediği yoldur. Yörüngenin oluşturduğu düzleme yörünge düzlemi
ya da dolanma düzlemi denir.
❖ Ekvator çizgisinin oluşturduğu düzleme Ekvator düzlemi denir.
❖ Dünya'mız kendi çevresinde eğik bir eksen oluşturacak şekilde döner.
❖ Dünya'mızın dönme ekseni ile yörünge ekseni arasında 23 derece 27 dakikalık bir açı vardır.
❖ Mevsimlerin oluşma nedeni, Dünya'nın dönme ekseninin eğik oluşu ve Güneş etrafında dolanma hareke-
ti yapmasıdır.

EĞİK AÇI İLE GELEN IŞINLAR Geniş alan
Birim yüzeye daha az enerji

DİK AÇI İLE GELEN IŞINLAR Dar alan
Birim yüzeye çok enerji

➤ Güneş ışınlarının dik açıyla gelmesi durumunda birim yüzeye düşen ışık enerjisi miktarı artar. Aynı
miktarda ışın daha dar bir alanı ısıtacağından bu bölgede sıcaklık daha fazla olur.
➤ Eksen eğikliği nedeniyle, yıl içerisinde güneş ışınlarını dik açılarla alan yarım küre yaz, eğik açılarla
alan yarım küre kış mevsimini yaşar.

Yukarıdaki şekilde Güneş'ten gelen aynı miktardaki ışık ışını, Ekvator bölgesinde daha dar alana yayılır ve bu
bölgeye daha çok enerji bırakır. Kutuplara yakın bölgelerde ise geniş alana yayıldığı için birim alana daha az
enerji bırakır. Bu nedenle yıl içerisinde kutuplar soğuk, Ekvator ise sıcak iklime sahiptir.

13