Page 181 - 8meta_fen

MAKARALAR

Öğreten Özet

Basit makineler: İnsanların, işlerini kolaylaştırmak için geliştirdiği bir kaç parçadan oluşan araçlardır.
➢ Bir canlı tarafından uygulanan kuvvet ile çalışır ve uygulanan kuvvetin yönünü, doğrultusunu veya büyüklüğünü değiştire-
rek günlük hayatımızda iş yapma kolaylığı sağlar.
➢ Basit makinelerde kuvvetten kazanç oranı kadar yoldan kayıp olur.
➢ Basit makinelerde hiç bir zaman işten ya da enerjiden kazanç olmaz.

Kuvvet kazancı: Bir işi daha az kuvvet harcayarak yapmaktır.
➢ Basit makinelerde iş yapan kişi tarafından uygulanan kuvvete .................................., Çıkış kuvvet
(1)
makineden elde edilen kuvvete ise .............................................. denir. Kuvvet kazancı =
(2)
➢ Bir basit makinedeki kuvvet kazancını bulmak için çıkış kuvveti (yük) giriş kuv- G r ş kuvvet
vetine (uygulanan kuvvet) bölünür.
➢ Kuvvet kazancı oranı 1 olursa kuvvetten ve yoldan kazanç ya da kayıp yoktur.
➢ Kuvvet kazancı oranı 1’den büyük olursa kuvvetten ...................., yoldan .................... Yük
(4)
(3)
olur. Kuvvet kazancı = Kuvvet
➢ Kuvvet kazancı oranı 1’den küçük olursa kuvvetten ...................., yoldan ....................
(6)
(5)
olur.

Makaralar: Tekerlek biçiminde ve merkezinden geçen sabit bir eksen etrafında dönebilen araçlara makara denir.
Sabit ve hareketli olmak üzere iki çeşit makara vardır.

Sabit makara Hareketli makara

➢ Bir noktaya sabitlenmiş ve dönerek cisimlerin hareket ➢ Hem dönüp hem de yük ile birlikte yukarı aşağı hareket
etmesini kolaylaştıran makaraya sabit makara denir. eden makaralara hareketli makara denir.
➢ Sadece dönme hareketi yapar. ➢ Yük makaraya bağlanmıştır.
➢ Kuvvetin yönünü değiştirir. 2 m ➢ Yükün ağırlığı iki ip tarafından
➢ Kuvvetten ve yoldan kazanç Kuvvet eşit paylaşılır ve böylece kuv-
veya kayıp sağlamaz. vetten iki kat kazanç sağlanır.
Kuvvet ➢ Yükün 1 m yükselebilmesi için ➢ Yoldan iki kat kayıp vardır. Yani
kuvvet uygulanan ipin de 1 m yükün 1 m yükselebilmesi için
1 m çekilmesi gerekir. kuvvet uygulanan ipin 2 m çekil-
Yük mesi gerekir.
Yük ➢ Kuvvetin yönünü değiştirmez.
1 m 1 m
Yer Yer

öĞRETEN NoTLARIM

181