Page 69 - 8meta_fen

MUTASYON VE MODİFİKASYON

Öğreten Özet

MUTASYoN
DNA veya kromozomların yapısında meydana gelen değişimlere mutasyon
denir. Mutasyon canlının iç ya da dış yapısında ve vücut fonksiyonlarında
bozulmalara sebep olur.

DNA’daki hatalar mutasyona neden olabilir. Bu hatalar genelde DNA
……………………. sırasında oluşur. Bu hatalar; karşılıklı nükleotidlerin yer
(1)
değiştirmesi, baz dizisi üzerinde bir bazın eksilmesi ya da diziye normal
koşullarda olmaması gereken bir bazın eklenmesi şeklinde olabilir.

Mutasyona sebep olan bazı faktörler:
✦ Radyasyon etkisi
✦ Kimyasal maddeler ve ilaçlar
✦ Aşırı sıcaklık artışı
✦ Ortamın asitlik ve bazlık (pH) derecesi
✦ Alkol, sigara ve uyuşturucu

Mutasyon örnekleri:
✦ Renk pigmentlerinin olmaması (albinoluk), çok parmaklılık, down sendromu, hemofili, orak hücreli anemi,
………………………….. insanlarda görülen mutasyonlara örnektir.
(2)
✦ Tavuk ve kuzularda görülen kısa bacaklılık, keçilerdeki dört boynuzluluk hayvanlarda görülen mutasyona örnektir.
✦ Tohumu bol, daha iri ve lezzetli veya şekli değişmiş sebze ve meyveler bitkilerde görülen mutasyona örnektir.

Altıparmaklılık Down Sendromu Albinoluk Cilt Kanseri Dört Boynuzluluk Orak Şeklindeki
Alyuvar
Mutasyonlar kalıtsal mıdır? Mutasyonların hepsi zararlı mıdır?
✦ Eşeyli üreyen canlıların eşey hücrelerinde (ya da ✦ Mutasyonların büyük çoğunluğu zararlıdır (kanser,
eşey hücresi oluşturan hücrelerde) meydana gelen eksik organlı doğma, ……………………………. hemofili
(3)
mutasyonlar kalıtsaldır. hastalığı gibi…).
✦ Vücut hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar ise ✦ Fakat bazı mutasyonların yol açtığı değişiklikler canlıya
kalıtsal değildir. yarar sağlayabilir. (bitki tohumlarının fazla olması,
✦ Eşeysiz üreyen canlılarda meydana gelen tüm çekirdeksiz üzüm gibi…).
mutasyonlar kalıtsaldır. ✦ Bazı mutasyonlar ise organizmaya ne yararlı ne de
zararlıdır.

öĞRETEN NoTLARIM

69