Page 232 - 8meta_inkk

DEMOKRASİ YOLUNDA GÜÇLÜ ADIMLAR

Öğreten Etkinlikler

DEMOKRAT PARTİNİN KURULMASI
✦ II. Dünya Savaşı’nın olumsuz etkileri ve ekonomik sıkıntılar Cumhuriyet Halk Partisi yönetiminde görüş ayrılıklarına
neden olmuştur. Parti içi muhalefetin artıran durumların başında “Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu” gelmekteydi. Bu
kanuna muhalif bir tutum sergileyen Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü gibi kişiler “Dörtlü Tak-
rir” adı verilen bir önerge sundular fakat kabul edilmedi.
✦ Adnan Menderes ve Fuad Köprülü 21 Eylül 1945 tarihinde partiden ihraç edildi. Celal Bayar da buna tepki göstererek
milletvekilliğinden istifa etti. Bu kişiler 1946’da Demokrat Parti’yi kurdular.
✦ 1946 yılında Türkiye’de ilk kez birden çok partinin katıldığı seçim yapıldı. İktidar partisi değişmese de artık hükümet
işlerinin denetlenebilmesinin önü açıldı. Demokrasinin çoğulculuk ilkesi uygulanabildi.

2 Çok partili hayata geçiş süreci ile ilgili bilgileri doğru ya da yanlış olma durumuna göre işaretleyiniz.

Atatürk, çok partili hayata geçil- 1950’de gerçekleştirilen genel Celal Bayar, Adnan Menderes,
mesini demokasinin önemli bir seçimlerde Demokrat Parti tek Fuad Köprülü ve refik Koraltan
gereği olarak görmüş, Terakki başına hükûmet kurabilecek mil- “Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu”
Perver Cumhuriyet Fırkası’nı letvekili sayısını elde etmiştir. Bu hakkında Cumhuriyet Halk Par-
kurarak partileşme yolunda ilk gelişmelerle Türk halkı ilk kez çok tisi’nin genel bakışından farklı
adımı atmıştı. partili demokratik yaşamla tanış- görüşleri savunmuşlar ve Cum-
mıştır. huriyet Halk Partisi’nden istifa
etmişlerdir.

1 2 3

Demokrat Parti’nin meclise gir- Türkiye, II. Dünya Savaşı’na gir- Türk halkının yaşadığı sıkıntılar
mesiyle; milli egemenlik güçlen- mediği hâlde savaşın ortaya nedeni ile iktidarı sorumlu tut-
miş, hükümetin denetlenmesi çıkardığı her türlü olumsuzluğun ması ülkenin çok partili hayata
sağlanmış ve farklı fikirler meclis- etkisi altında kalmıştır. Yaşanan geçişini hızlandıran uluslararası
te temsil imkânı bulmuştur. bu sıkıntıların kaynağı muhalefe- etkenlerden biridir.
tin olmaması ve tek partili sistem
olarak görülmeye başlanmıştır.

4 5 6

Türk devlet adamları Batı’nın siya- Birleşmiş Milletler Teşkilatı, 1946 yılında Türkiye’de ilk kez bir-
si ve ekonomik desteğini almak kendine üye olan ülkelerin tek den çok partinin katıldığı seçim
istiyorlardı. Bu düşünce çok partili parti yönetimlerinden vazgeç- yapıldı. İktidar partisi değişmese
hayata geçişi hızlandırmıştır. mesi çağrısında bulunmuştur. de artık hükümet işlerinin denet-
Bu durum; Türkiye’de çok partili lenebilmesinin önü açıldı.
yaşama geçişi kolaylaştıran dış
gelişmedir.

7 8 9

232