Page 9 - 8meta_inkk

UYANAN AVRUPA, SARSILAN OSMANLI

Öğreten Etkinlikler

UYANAN AVRUPA SARSILAN OSMANLI
Uyanan Avrupa

15. Yüzyıldan itibaren Avrupa’nın güçlenmesine katkı sağlayan gelişmeler şunlardır;

Coğrafi Keşifler: Coğrafi Keşifler sonucu okyanuslara açılan Avrupalı devletler yeni bölgeler keşfettiler ve keşfedilen bu
bölgelerdeki kaynakları kendi ülkelerine taşıyarak zenginleştiler.

Rönesans: Avrupa’da ekonomik kalkınmayla birlikte bilim, sanat ve edebiyat alanında gelişmelerin yaşandığı, “yeniden
doğuş” anlamına gelen bu dönem başladı. Akıl ve bilim ön plana çıktı ve dogmatik düşünceler sorgulanmaya başlandı.

Reform: Katolik Kilisesi toplum üzerindeki gücünü ve denetimini kaybetmeye başladığı bu dönemde kendisini düzeltmek,
siyasi ve ilmî alanlardan elini çekmek zorunda kaldı.

Aydınlanma Çağı: Kilisesinin baskısından kurtulan Avrupalılar, aklın ve bilimin rehberliğinde hızla gelişmeye ve aydınlan-
maya başladılar. Aydınlanma Çağında (XVII - XVIII. yüzyıllar) bilimsel gelişmeler de hız kazandı.

Sanayi İnkılabı: Küçük üretim atölyelerinin yerini büyük fabrikalar, insan gücünün yerini makine gücü aldı. Artan üretimle
birlikte ham madde ve pazar ihtiyacı da arttı. Bu durum sonucunda sömürgecilik hız kazandı.

Sarsılan Osmanlı

✦ Coğrafi Keşifler ile Osmanlı Devleti’nin kontrolündeki İpek ve Baharat Yolları önemini, Akdeniz ticareti de canlılığını yitirin-
ce Osmanlı büyük bir ekonomik kayba uğradı.

✦ Gümrük gelirlerini artırmak için uygulamaya konulan kapitülasyonlar ile Sanayi İnkılabına ayak uydurulamaması Osmanlı
ekonomisini olumsuz etkilemiştir.

✦ Osmanlı Devleti ekonomik sıkıntılardan kurtulmak için 1854 yılında dış borç almaya başlamış, dış borçlarını ödeyemeyin-
ce alacaklı devletlerin borçlarını tahsil etmesi için kurduğu Duyun-u Umumiye İdaresi Osmanlı Devleti’nin gelirlerine el
koymuş ve devletin ekonomik bağımsızlığı ortadan kalkmıştır.

✦ Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesi çok uluslu yapıya sahip Osmanlı topraklarında başta Balkan-
lar olmak üzere azınlık isyanlarına neden olmuştur.

✦ Osmanlı Devleti’ni dağılmaktan kurtarmak için Osmanlı aydınları tarafından Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık
düşünceleri ortaya atılmıştır.

✦ Azınlık isyanlarına son vermek için ilan edilen Tanzimat Fermanı ile (1839) tüm vatandaşlar kanun önünde eşit haklara
sahip olmuştur. Islahat Fermanı (1856) ile Osmanlı ülkesinde yaşayan azınlık hakları artırılmıştır. 1876 yılında Kanun-i Esasi
ilan edilerek Osmanlı ülkesinde anayasal yönetime geçilmiştir. 1876 yılında I. Meşrutiyet ilan edilmiş, Mebusan Meclisi
açılmış ve halkın ülke yönetimine katılması gerçekleşmiştir.

9