Page 113 - 7mod_tur

TEST
1
Fiiller / Öğreniyorum, Uyguluyorum

1.

Bir iş, oluş veya durum anlatan sözcüklere eylem denir. Eylemler cümle içinde zaman (kip) ve
kişi eki alarak çekimlenir. Eylemler tek başlarına kullanıldıklarında cümle oluşturur. Mesela
“Gidiyorum.” sözcüğü tek başına bir cümle iken “gidince” sözcüğü kök olarak fiil olmasına rağ-
men aldığı ek kip ve kişi eki olmadığı için çekimli fiil değildir ve tek başına cümle olamaz.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin hangisi çekimli fiil değildir?

A) Okula geldim, derse girdim.
B) Yatmadan önce mutlaka dişlerini fırçala.
C) Çantasını evde mi unutmuş?
D) Tavukların yemlerini nereye koydun?

2. Bir fiilin gösterdiği işi gerçekleştiren varlık öznedir. Özne fiilde gösterilen işi kendisi gerçekleştirebi-
liyor ve o işten bir başka varlık etkileniyorsa bu fiil iş(kılış) fiilidir. Örneğin “Ali yeni aldığı kitabı okudu.”
cümlesinde “okudu” fiildir. Okuma işini gerçekleştiren(özne) Ali bu işi kendisi yapabilmektedir. Ali’nin
okuma işinden etkilenen bir varlık(kitap) vardır. Cümlede işten etkilenen varlığı, işi yapanı bulduktan
sonra fiile sorulan ne/neyi/kimi sorularıyla bulabiliriz. Bu sorulardan birine cevap aldığımız için okudu
fiili iş fiilidir.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerdeki fiillerin hangisi iş fiili değildir?
A) Babam tarlayı üç günde sürdü.
B) Bu halıyı zengin bir turist satın aldı.

C) Televizyonu mağazaya iade ettim.
D) Yorulunca parktaki bankta oturdum.

3. Durum fiilleri öznenin işi kendisinin yaptığı fakat yapılan işten etkilenen bir varlığın olmadığı fiillerdir. Bu yüz-
den durum fillerinde işi gerçekleştiren bulunduktan sonra fiile ne/kimi/neyi sorularını sorduğumuzda cevap
alamayız. Durum fiileri bir başka fiilin başlamasıyla sona eren fiillerdir.

Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde durum fiili kullanılmamıştır?
A) Annem benim davranışlarımdan yakındı.
B) Koyunlar bütün gün çayırda otladılar.
C) Küçük Metin kağıda büyük bir kuş resmi çizdi.
D) Hakaretlerine devam edince lokantadan kovuldu.

113