Page 36 - 8ink_dnm

3. Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda ekonomik sorunla- 5. Mustafa Kemal Paşa, liderliğini yaptığı Mudafaa-i
rını aşmak için Avrupalı devletlerden yüksek faizle Hukuk Grubunu “Halk Fırkası” adıyla 9 Eylül 1923’te
borç alınarak giderler karşılanmaya çalıştı. İlk kez siyasi partiye dönüştürdü. Böylece cumhuriyet
Kırım Savaşı sırasında alınan borçlar büyük oranda tarihinin ilk siyasi partisi kurulmuş oldu. Partinin
plansız bir şekilde israf edildi. Devlet, otuz yıl için- genel başkanlığına Mustafa Kemal Paşa getirildi.
de borçlarının faizini dahi ödeyemez hâle gelerek Cumhuriyetin ilanından sonra 1924’te “Cumhuri-
iflas etti. Bunun üzerine alacaklı devletler bir araya yet Halk Fırkası” ve 1935’te “Cumhuriyet Halk Par-
gelerek 1881 yılında Düyûn-u Umûmiye adında tisi” adını alan bu parti, 1950 yılına kadar Türkiye’yi
uluslararası bir teşkilat kurdular. yönetti. Başta milli egemenlik olmak üzere ülkenin
her açıdan gelişmesi için önemli inkılaplara imza
Bahsedilen Düyûn-u Umûmiye adlı teşkilat;
attı.
I. Osmanlı gelir kaynaklarının büyük bir kısmına
el koyulmasına Bahsedilen Halk Fırkası’nın ülkemize;
I. Yönetim
II. Osmanlı Devleti’nin kapitülasyonların etkisiyle
ekonomik bağımsızlığını kaybetmesine II. Yenilik
III. Osmanlı Devleti’nin siyasi bağımsızlığını tama- III. Ulusal irade
men yitirmesine
IV. Dinsel birlik
verilenlerden hangilerine neden olmuştur?
gibi alanlardan hangilerinde önemli katkılar
A) Yalnız I B) I ve III yapması beklenir?

C) II ve III D) I, II ve III A) I ve II B) I, II ve III
C) I, II ve IV D) I, II, III ve IV

4. Lozan Barış Konferansı’nın ilk döneminde hemen
her konuda İsmet Paşa’nın yoğun itirazı ile karşı-
laşan İngiliz temsilcisi Lord Curzon, İsmet Paşa’yı
“Hiçbir dediğimizi makul olduğuna, haklı oldu-
ğuna bakmaksızın kabul etmiyorsunuz. Hepsini
reddediyorsunuz. Her reddettiğinizi cebimize
atıyoruz. Memleketiniz haraptır. İmar etmeyecek 6. Devletçilik ilkesi cumhuriyetten sonra bir yönüyle
misiniz? Bunun için paraya ihtiyacınız olacaktır. zorunluluktan doğmuştur. Özel sektörün yetersiz
Parayı nereden bulacaksınız? Para bugün dünyada kaldığı durumlarda, yatırımların devlet tarafından
bir bende var, bir de yanımdakilerde….” şeklinde yapılmasını öngören ilkeye “devletçilik” denir. Bu
konuşmuştur. sistemde devlet, yatırım yapan vatandaşlarını des-
Şevket Süreyya Aydemir-İkinci Adam/Düzenlenmiştir. tekler. Vatandaşların yapamadığı büyük yatırımları
ise kendisi yapar. Böylece devletle vatandaşlar el
Bu bilgilere göre; ele vererek ekonomik kalkınmayı birlikte gerçek-
I. İsmet Paşa, ülkede milli egemenliği gerçekleş- leştirirler.
tirmeye kararlıdır.
Cumhuriyet döneminde devletçiliğin bir eko-
II. Türk toprakları işgal sonrası maddi ve manevi nomi politikası haline gelmesinde aşağıdaki-
zarara uğramıştır. lerden hangisi etkili olmuştur?
III. İngiliz temsilcisi Lord Curzon Türk hükümetini
A) Demir yolları ve limanlar gibi birçok işletmenin
SARMAL DENEME 9 IV. Lozan Konferansı’nda tüm İtilaf Devletleri B) Büyük yatırımların devlet tarafından yapılmak isten-
yabancıların kontrolüne girmiş olması
ekonomik ambargo ile tehdit etmektedir.
memesi
beraber hareket etmektedir.
C) Cumhuriyetin ilk yıllarında vatandaşın elinde yeterli
değerlendirmelerden hangileri yapılabilir?
A) I ve II B) II ve III sermayenin bulunmaması
D) Türk halkının meclis hükümeti sisteminin benimse-
C) II, III ve IV D) I, II ve IV yememesi

34