Page 65 - 8ink_dnm

5. Yunan ordusunun I. İnönü Savaşını kaybetmesi üzerine askerî güç kullanarak amaçlarına ulaşamayacaklarını
anlayan İtilaf Devletleri istediklerini elde etmek için “Barış Konferansı” adıyla Londra’da bir konferans düzenle-
yeceklerini duyurdular. Konferansta Sevr Antlaşması’nı küçük değişiklikler ile TBMM’ye kabul ettirebileceklerini
düşündüler. İtilaf Devletleri önceleri TBMM’yi konferansa davet etmek istememişler, sadece Osmanlı Hükû-
metini davet etmişlerdi. Gelen tepkiler üzerine İtilaf Devletleri Osmanlı Hükûmetini ve TBMM Hükûmetini ayrı
ayrı davet ettiler. Londra Konferansı’na Osmanlı Hükûmetinin temsilcisi olarak katılan Sadrazam Tevfik Paşa,
söz sırası kendisine geldiğinde “Ben sözü Türk milletinin hakiki temsilcisi olan TBMM delegesine bırakıyorum.”
demiştir. Türk tarafını bölme ve birbirine düşürme oyunlarını bozmuştur.

Bu bilgilere bakılarak İtilaf Devletleri hakkında;
I. Türk direnişine son vermek ve Sevr’i TBMM’ye kabul ettirmek amacı ile diplomatik taktiklere başvurmuşlar-
dır.
II. TBMM’nin uluslararası alandaki varlığını kabul etmek istememişlerdir.
III. Türk tarafını bölme ve birbirine düşürme oyunlarında istedikleri sonucu elde edememişlerdir.
çıkarımlardan hangileri yapılabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
6. Serbest Cumhuriyet Fırkası; Çok partili hayata geçilmesini isteyen Mustafa Kemal’in isteği üzerine Fethi Bey
başkanlığında açılmıştır. Parti, programının ilk maddesinde cumhuriyetçilik, milliyetçilik ve laiklik esaslarına
bağlı olduğunu belirtilmiştir. Tek dereceli seçim sistemini savunan parti vergilerin yeniden düzenlenmesi,
kadınlara da siyasi haklar verilmesi gibi fikirleri savunmuştur. Ekonomide liberal sistemin uygulanmasını iste-
miştir.
Buna göre Serbest Cumhuriyet Fırkası hakkında;

I. Ekonomide devlet müdahalesini reddetmiş ve serbest ekonomi modeli uygulanmasını istemiştir.
II. Vergilerin kaldırılmasını savunmuştur.
III. Türk kadınının ülke yönetiminde etkili olması gerektiğini savunmuştur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
7. 1 Kasım 1922’de TBMM tarafından saltanat kaldırıldı fakat halifelik makamına dokunulmadı. TBMM, Abdülmecit
Efendi’yi halife olarak belirledi. Son Halife Abdülmecid Efendi’yi her ne kadar TBMM seçmiş olsa da Abdülmecit
Efendi’nin kendisini meclisin üzerinde görmesi ve meclisi denetim altına almak istemesi millî egemenliğe ters
düşmekteydi. Ayrıca devlet yönetiminde hem Cumhurbaşkanı hem de Halife’nin olması, devletin yapısında iki-
lik meydana getirmekteydi. Tüm bunlarla birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin millî bir devlet olması ve laik bir sis-
teme hazırlanması, dinî nitelikler barındıran halifelik makamının yeni rejimle uyuşamayacağını gösterdi. Ayrıca
yeni rejime ters düşen bazı siyasi isimlerin İstanbul’da Halife etrafında yoğunlaşması, Cumhuriyet yönetimini
bu konuda harekete geçirdi. Halifeliğin ülke için zararlı bir konuma geldiğini gören TBMM, Türkiye Cumhuri-
yeti’nin laik ve çağdaş bir yapıya kavuşması için zaman kaybedilmeden halifeliğin kaldırılmasına karar verdi.

Bu bilgiler değerlendirildiğinde;
I. Halifeliğin kaldırılmasında, halifeliğin cumhuriyet düşüncesine ters düşmesinin yanında dönemin siyasi
şartları da etkili oldu.
II. Halife Abdülmecid Efendi’nin halk egemenliğine dayanan yönetim anlayışına ters düşen davranışları hali-
felik kurumuna son verilmesinde önemli bir etken olarak ön plana çıktı.

III. Hilafet makamının kaldırılmasında sadece uluslararası nedenler etkili oldu.
IV. Cumhuriyetin ve yapılacak yeniliklerin önünde engel olduğu düşünülen halifelik makamının bir an önce GENEL DENEME 2
kaldırılması bu dönemde gerekli görülüyordu.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I, II ve III B) I, II ve IV C) I, II, III ve IV D) II, III ve IV

63