Page 159 - 8modink

DENEME Demokratikleşme Çabaları
10
Ünite Değerlendirme Denemesi

7.
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Serbest Cumhuriyet Fırkası
Açılma Tarihi Kapanma Tarihi Açılma Tarihi Kapanma Tarihi
17 Kasım 1924 31 Haziran 1925 17 Ağustos 1930 17 Kasım 1930

Kapatılma Nedeni Kapatılma Nedeni
Din elden gidiyor sloganları ile başlayan cumhu-
Kuruluşundan çok kısa süre sonra cumhuriyet,
riyet ve inkılapları ortadan kaldırmayı amaçlayan inkılap ve laiklik karşıtlarının partinin içine sızması
Şeyh Sait İsyanının parti içindeki bazı kişiler ile
bağlantısının bulunması nedeni ile hükümet nedeniyle kurucusu olan Fethi Bey tarafından par-
ti kapatılmıştır.
tarafından kapatılmıştır.

Yukarıdaki tabloya bakıldığında;

I. Türkiye’de çok partili siyasi hayatın devam etmesi için uygun bir ortam oluşmamıştır.
II. Yapılan yenilik hamleleri ve devletin rejimine muhalefet eden kişilerin olduğu görülmüştür.
III. Çoğulculuk ilkesinin hayata geçirilmesi için yapılan çalışmalar istenilen sonuçları vermemiştir.
IV. Siyasi fikirlerin meclise daha çok yansıması denemeleri amacına ulaşmıştır.

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) I, II ve III B) I, II ve IV C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

8. Şeyh Sait isyanı üzerine çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu (4 Mart 1925), üç maddeden ibarettir. Şeyh Sait isyanı
gibi ayrılıkçı ve gerici girişimleri engellemeyi hedefleyen kanunun maddeleri şöyledir;

Madde 1: Hükümet; irtica, isyan ve ülkenin sosyal düzenini, huzur ve sükûnunu, güvenlik ve asayişini bozmak
yolunda olan bütün örgütleri, tahrikleri, kışkırtmaları, girişimleri ve yayınları, Cumhurbaşkanının
onayı ile resen ve idareten yasaklayabilecek ve bu fiillere katılanları İstiklâl Mahkemesine verebile-
cekti.
Madde 2: Kanun çıkarıldıktan sonra 2 yıl boyunca geçerli olacaktır.
Madde 3: Kanunun uygulanmasından Bakanlar Kurulu sorumludur.
Bu bilgilere bakıldığında;

I. İsyanın sona erdirilmesi için alınan yargısal önlem nedir?
II. Takrir-i Sükûn kanununun geçerlilik süresi ne kadardır?
III. Şeyh Sait isyanının sonuçları neler olmuştur?
sorularının hangilerinin cevaplarıma ulaşılabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

159