Page 187 - 8mod_tur

TEST Fiil Çatıları
1 Öznesine Göre Fiil Çatıları

1. Yüklem durumundaki fiilin gösterdiği işi, doğrudan doğruya öznenin kendisi yapıyorsa fiil etken çatılı demektir.
Bu bilgiye göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi etken çatılıdır?
A) Kazaları önlemek amacıyla bu yola bir üst geçit yaptırılıyor.

B) Evimiz bir haftadır boyanıyor.
C) Suçlular, derhal adalete teslim ediliyor.
D) Annesini arayan küçük kedi etrafına bakınıyor.

2. Eylemi yapanın belli olduğu yargılarda fiil, öznesine göre etken çatıya sahipken eylemi yapanın belli olmadı-
ğı yargılarda edilgen çatıya sahip olur. “Tarafından” sözcüğü ve “-ce/-ca” eki ile belirtilen ifadelerde de eylemi
yapan net olarak bilinmediğinden fiil öznesine göre yine edilgen çatılı sayılır.

Bu bilgilere göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil öznesine göre edilgen çatılı değildir?
A) Sınıf öğrenciler tarafından süslendi.
B) Binanın yıkılması bakanlıkça uygun görüldü.

C) Bir sonraki toplantının Ankara’da olmasına karar verdiler.
D) Tencereye alınan patatesler bir süre haşlanmaya bırakıldı.

3. Edilgen çatılı cümlelerde yüklemde bildirilen işi yapan belli değildir yani açık veya gizli özne yoktur. Edilgen
çatılı cümlelerde yapılan işten etkilenen öge, sözde özne kabul edilir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisi edilgen çatılı bir cümledir?
A) Akşamki doğum günü partisi için aynanın karşısında saatlerce süslendi.
B) Uzun süren çalışmalar neticesinde bir uzlaşmaya varıldı.

C) Annem, İstanbul’a gidemediği için pişman oldu.
D) Köpeğimiz Korkusuz, kulübesinde sürekli kaşınıyordu.

4. Yüklemin bildirdiği işi bizzat yapan bir öznenin olduğu cümlelerde yüklem, öznesine göre etken; yüklemin bil-
dirdiği işi yapan öznenin belli olmadığı cümlelerde ise yüklem öznesine göre edilgen olarak ifade edilir. “Savaş,
bütün ödevlerini bitirdi.” cümlesinde “bitirme” işini yapan bellidir(Savaş). Oysa “Park ve bahçeler yeşillendirili-
yor.” cümlesinde “yeşillendirme” işini yapan belli değildir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde etken bir fiil vardır?

A) Çöpler büyük bir uğraşla şehrin dışına taşındı.
B) Bu kitapların hepsi yırtıldı.
C) Nihayet onu yanımda istemediğimi anladı.
D) Kapı birkaç kez hızlı hızlı çalındı.

187