Page 170 - 8pup_fen

TEST Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi
1 Besin Zinciri ve Enerji Akışı Energy Test

8. Bir besin zincirinin üretici basamağından başlaya- 10. Canlılar arasında üretici canlıdan son tüketiciye doğ-
rak son tüketici basamağına kadar dikey dizilimine ru oluşan beslenme ilişkisine besin zinciri denir. Besin
besin piramidi adı verilir. Besin piramidindeki enerji zincirinde ilerlendikçe; her basamakta yer alan canlı-
akışı üreticiden tüketiciye doğru tek yönlüdür. Ancak nın vücudunda depolanan enerjinin yaklaşık % 10'u
bu akış sırasında enerjinin %10’u diğer basamağa bir üst basamaktaki canlıya aktarılır.
iletilmektedir.
Bir bölgede yaşayan canlılar arasında oluşan bes-
Aşağıdaki besin piramidinde aynı ekosistemde lenme ilişkisi aşağıdaki şemada gösterilmiştir.
bulunan K, L ve M canlıları arasındaki enerji akışı
gösterilmiştir.

K
10 J %10
L
100 J %10
M
1000 J
Verilen şemaya göre aşağıdaki çıkarımlardan
Buna göre K, L ve M canlıları ile ilgili hangisi doğrudur?

I. M canlısı L canlısı ile beslenirken, L canlısı da K A) Bitkiden tırtıla aktarılan enerji ile serçeden yılana
canlısı ile beslenmektedir. aktarılan enerji miktarı eşittir.

II. M canlısının L canlısına aktardığı enerji, L canlısı- B) Güneş’ten gelen enerji, bitkinin ürettiği organik
nın K canlısına aktardığı enerjiden daha fazladır. besinlerin yapısına geçer ve besin zinciri ile diğer
canlılara aktarılır.
III. M canlısının bulunduğu basamaktaki top- C) Yılanların sayısında artış olursa, bu artışın tek sebebi
lam enerji miktarı, diğer canlıların bulunduğu kartalların sayısındaki azalmadır.
basamaklardan daha fazladır.
D) Zehirli maddeler, besin zincirindeki diğer canlılara
çıkarımlarından hangileri doğrudur? göre en fazla oranda tırtılların dokularında birikim
A) Yalnız III B) I ve II gösterir.
C) II ve III D) I, II ve III

9. Besinlerin üretici canlılardan başlayarak tüketici can-
lılara kadar aktarıldığı sıraya besin zinciri adı verilir. 11. Eğirdir Gölü’nde balıkçılık yapılabilmesi için 50
Aşağıda bir besin zincirinde bulunan canlılarla ilgi- yıl önce göle bırakılan etçil İsrail sazanı ve gümüş
li bazı bilgiler verilmiştir. balığı, gölde bulunan sazan, kavinne, yağbalığı,
dudaklı balık, taş balığı, çöpçü balığı, küçük kaya
K: Güneş ışığını kullanarak kendi besinini üretir. balığı, yosun balığı gibi 10 otçul balık türünün yok
L: Biyolojik birikimin en fazla olduğu canlıdır. olacak kadar azalmasına neden oldu.

M: Aktarılan enerji miktarı P canlısından fazla, N Bu balık türlerinin nesillerinin tükenmesi göller-
canlısından azdır. deki bitki-hayvan dengesini olumsuz yönde etki-
ledi. Otçul balıkların yok olması göl çevresindeki
N: Otçul bir canlıdır. yosunların aşırı şekilde çoğalmasına neden oldu.

P: M canlısını besin olarak kullanır. Buna göre yukarıdaki gazete haberine daya-
Buna göre bu canlıların oluşturtuğu besin zin- nılarak aşağıdaki besin zincirlerinden hangisi
ciri aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir? oluşturulamaz?

A) L P M N K A) Su yosunu  dudaklı balık  gümüş balığı
B) K N M P L B) Su yosunu  taş balığı  İsrail sazanı
C) N M P K L C) Su yosunu  gümüş balığı  yağ balığı
D) K N P M L D) Su yosunu  yosun balığı  İsrail sazanı

170