Page 16 - 8_og_5li_ds

7.

Saltanatın kaldırılması ve Sultan Vahdettin’in yurdu terk etmesinden sonra halife olarak Abdül-
mecid Efendi seçilmişti. Abdülmecid Efendi, zaman zaman Cuma Selâmlığı’na katılmak, bazı
heyetleri kabul etmek gibi padişaha özgü davranışları sergiliyordu. Öyle bir yetkisi olmamasına
rağmen yabancı elçilerle görüşen Halife Abdülmecit Efendi sanki bir devlet başkanıymış gibi
davranıyordu. Cumhuriyetin ilan edildiği günlerde basında halifelik için yazılanlar ve söylenen-
ler halifeliğin cumhuriyet ile beraber yaşayamayacağını gösteriyordu. Halifeliği cumhuriyetin
alternatifi olarak görenler vardı. Halifelik, saltanat taraftarlarının sığınabilecekleri tek kurumdu.
Ayrıca İngiltere, halifeliği kullanarak Türkiye üzerinde baskı kurmaya başlamıştı. Tüm bu gerek-
çelerle, 3 Mart 1924’te halifelik kaldırıldı. Eski rejime dönüş yolları tamamen kapatıldı. Devlette
iki başlılık oluşturabilecek bir durum ortadan kaldırılarak cumhuriyet yönetimi güç kazandı.

Yukarıda verilen bilgilere bakılarak;

I. Halifeliğin kaldırılmasında sadece iç nedenler etkili olmuştur.
II. Saltanatın geri getirilmesi umutlarının sona ermesi halifeliğin kaldırılması ile olmuştur.
III. Abdülmecid Efendi diplomatik faaliyetler içinde bulunmuştur.
IV. Halifeliğin kaldırılması cumhuriyetin kuvvet kazanmasına ortam hazırlamıştır.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

A) I, II ve III B) I, II ve IV C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

8. Cumhuriyetin İlk Yıllarında Kurulan Siyasi Partiler ve Genel Özellikleri
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (1924) Serbest Cumhuriyet Fırkası (1930)
✦ İlk genel başkanı: Kâzım Karabekir’dir. ✦ İlk genel başkanı: Fethi Bey’dir.
✦ Liberal ekonomik modeli savundu. ✦ Liberal ekonomik modeli savundu.
✦ Cumhuriyetçilik ilkesine bağlıdır. ✦ Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkesine bağlıdır.
✦ Tek dereceli seçim sistemini savundu. ✦ Tek dereceli seçim sistemini savundu.
✦ Cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partisi oldu. ✦ Cumhuriyet tarihinin ikinci muhalefet partisi oldu.
✦ İnkılapların zamana yayılarak yapılmasını istedi. ✦ Kadınlara siyasi haklar verilmesini savundu.
Bu bilgilere bakılarak adı geçen siyasi partilerin ortak yönleri arasında;
I. Uygulanmasını istedikleri ekonomik model
II. Kuruluş yılları

III. Savundukları seçim sistemi
IV. Muhalefet partisi olmaları
gibi özelliklerden hangileri gösterilebilir?

A) I, II ve III B) I, II ve IV C) I, III ve IV D) II, III ve IV

14