Page 71 - 8ogfen_sb

5. "Nature Biotechnology”dergisinde yayınlanan bir makaleye göre; İngiliz, Rus ve Avusturyalı bilim insanları yap-
tıkları bir çalışma ile bazı mantar türlerinin sahip olduğu biyolüminesans (ışık yayma) özelliğini bitkilere kazan-
dırmayı başarmıştır. Mantar türlerindeki lüsiferin adı verilen ve ışık yaymayı sağlayan maddelerin oluşumunu
belirleyen DNA parçaları izole edilerek bitkilere aktarılmıştır. Mantar biyolüminesans sistemi, tüm bitkilerde
bulunan yaygın bir asidi lüsiferin maddesine çevirebilmeyi sağlamaktadır. Bu sayede karanlık ortamlarda bit-
kiler, önceki yıllarda yapılan ışık yayabilme çalışmalarına göre, on kat daha fazla ışık yayabilir hale gelmiştir.

Verilen bilgilere göre bitkiler üzerinde yapılan çalışmalar için aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi
yanlıştır?

A) Biyoteknolojik çalışmalar ile mantar DNA'sındaki genlerin tamamı bitkilerin DNA'larına aktarılmıştır.
B) Işık yayabilen bitkiler, Genetiği Değiştirilmiş Organizma(GDO) haline gelmiştir.
C) Bilim insanlarının yaptığı bu çalışma, canlı türleri arasında gen aktarımı yapılmasının güzel bir örneğidir.
Başarı Ölçme Testi
D) Yapılan çalışmalar ile gelecekte ev, iş yeri, park ve sokakların ışık yayan bitkiler ile aydınlatılması mümkün hale gelebilir.

6. İnsanlar tarafından istendik özelliklere sahip, daha verimli bitki ve hayvan ırklarının elde edilme çalışmaları
ıslah çalışması olarak adlandırılır. Islah çalışmaları geleneksel ve modern ıslah çalışmaları olarak ikiye ayrılabilir.
Genetik özellikleri farklı olan canlıların birbiriyle çiftleştirilmesi sonucu istendik özellikler oluşturma çalışma-
ları geleneksel ıslah yöntemleri olarak bilinir. Bu yöntemlerle hedeflenen özellikte canlı üretilebilmesi zaman
almakta ve başarıya ulaşma oranı çoğu zaman düşük olmaktadır. Buna karşılık modern ıslah yöntemleriyle kısa
süre içerisinde istenilen özellikte, ekonomik değeri yüksek olan, çevre koşullarına dayanıklı canlılar üretilebil-
mektedir. Modern ıslah yöntemleri arasında klonlama, tür içi ve türler arası gen aktarımı, yapay döllenme gibi
yöntemler sayılabilir.
Verilen bilgiler doğrultusunda aşağıdaki çalışmalardan hangisi modern ıslah çalışmalarına örnek ola-
rak verilemez?

A) Bakteri DNA’sı kullanılarak yapay besi ortamında virüslere ve bazı zararlı böceklere karşı dayanıklı bitkilerin üretilmesi
B) Üstün özellikli erkek bireyden alınan spermlerin üstün özellik taşıyan dişi bireyden alınan yumurtayı dış ortamda dölle-
mesiyle yeni özellikte ineklerin üretilmesi

C) Hücrede bulunan kromozom sayısının arttırılmasıyla (Poliploid) normal kromozom taşıyan bitkilere göre çiçek ve mey-
veleri daha büyük olan bitkiler üretilmesi
D) Et verimi yüksek olan ineklerin damızlık seçilerek et verimi yüksek inek sürüsü üretilmesi

71