Page 158 - 8ogink_sb

5-6. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. 7. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kuruluşundan kısa
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılma- süre sonra iktidar ile muhalefet partisi arasında
sından sonra 1930 yılına kadar Cumhuriyet Halk tartışmalar yaşanmaya başladı. İktidar partisi yerel
Fırkası ülkenin tek partisi olarak kaldı. Ülkenin tek seçimlerde hile yapmak ile suçlandı. Fethi Bey’in
partiyle yönetilmesinin sonucu olarak farklı fikirle- İzmir’de yaptığı miting, iki parti arasındaki gergin-
rin yönetime yansımıyor ve ülkeyi yöneten partinin liği artırdı. Hükümet ve inkılâplar aleyhinde göste-
icraatlarının denetlenmesi mümkün olmuyordu. riler yapıldı. Bu arada cumhuriyet karşıtlarının da
1929 Dünya Ekonomik Krizi Türkiye’yi de etkile- partisi etrafında toplanmasına göz yummak iste-
miş; özellikle ekonomik alanda yaşanan sorun- meyen Fethi Bey partisini kapattı.
lar, halkın hükûmete tepki göstermesine neden Bu bilgilere bakılarak;
olmuştu. Mecliste hükûmetin ekonomi politikala-
rını denetleyecek ve alternatif politikalar üretecek I. Çok partili siyasi hayata geçmek için yapılan
yeni bir partiye ihtiyaç vardı. Bu ihtiyacın farkında deneme başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
olan Mustafa Kemal, yakın arkadaşı Fethi Bey’den II. Serbest Cumhuriyet Fırkası inkılap karşıtlarının
yeni bir parti kurmasını istedi. Bu isteği yerine geti- toplanma noktası haline gelmeye başlamıştır.
ren Fethi Bey, Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan ayrılan
bazı milletvekillerinin katılımıyla Serbest Cumhu- III. Türkiye’nin henüz çok partili hayata geçişe
riyet Fırkası’nı kurdu (12 Ağustos 1930). hazır olmadığı ortaya çıkmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

5. Buna göre hangi seçenekteki sonuca ulaşılma- A) Yalnız II B) I ve II
sı mümkün olmaz? C) II ve III D) I, II ve III
A) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılması ile
Türkiye tek partiyle yönetilmeye devam etmiştir.

B) Tek parti anlayışı demokrasinin hem de cumhuriyet
yönetiminin gerekleri açısından önemli bir sorun
olmuştur. OMAGE 8. Cumhuriyet Halk Fırkası: İlk genel başkanı

C) Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması ile kesinti- Mustafa Kemal’dir. Devletçi ekonomik modeli ve
siz çok partili siyasi hayata geçilmiştir. iki dereceli seçim sistemini savundu. Cumhuriyet-
çilik ve laiklik anlayışına bağlı kalıp köklü inkılapla-
D) Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulmasında
Atatürk’ün demokrasi anlayışı etkili olmuştur. rı gerekli gördü.
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası: İlk genel baş-
kanı Kâzım Karabekir’dir. Liberal ekonomik modeli
savundu. Tek dereceli seçim sistemini savundu.
Cumhuriyetçilik ilkesine bağlı olduğunu bildirdi.
İnkılapların zamana yayılarak yapılmasını savundu.

Serbest Cumhuriyet Fırkası: İlk genel başkanı
Fethi Bey’dir. Liberal ekonomik modeli savundu.
Tek dereceli seçim sistemini savundu. Cumhuri-
6. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulmasında yetçilik ve laiklik anlayışına bağlıdır.
ülke içinde;
Bu bilgilere göre hangi seçenekteki sorunun
I. Hukuk cevabına ulaşılamaz?
II. Ekonomik A) Cumhuriyetçilik ilkesini benimsemeyen parti hangi-
III. Eğitim sidir?
IV. Siyaset B) Cumhuriyet Halk Fırkası ile Terakkiperver Cumhuri-
yet Fırkası’nın farklı yönleri nelerdir?
alanlarının hangilerinde yaşanan sorunların
etkili olduğu söylenebilir? C) Cumhuriyet Halk Fırkası ile Serbest Cumhuriyet
Fırkası'nın benzer yönleri nelerdir?
A) I, II ve III B) I, III ve IV
D) Partilerin genel başkanları kimlerdir?
C) II, III ve IV D) II ve IV

158