Page 108 - 8ogtur_sb
P. 108
6. I. 8. “İnsan yapacağı işte başkalarına değil, kendine
Deyimler kalıplaşmış sözlerdir. Yerleri değiş- güvenmelidir.” anlamındaki atasözü aşağıdaki-
tirilemez; bir kelime çıkarılıp eş anlamlısı da
olsa yerine başka bir kelime konamaz. Örne- lerden hangisidir?
ğin “güvendiği dağlara kar yağmak” yerine A) Ağaca dayanma kurur, adama dayanma ölür.
“güvendiği ovalara kar yağmak” denilemez.
B) Ağlarsa anam ağlar, başkası yalan ağlar.
II. Deyimler çoğunlukla mecaz anlamda kulla- C) Akşama karşı gitme, tana karşı yatma.
nılır. Örneğin “küplere binmek” deyimi “çok D) Allah bal mumu yakana bal mumu, yağ mumu yaka-
öfkelenmek” anlamında kullanılır yoksa ger- na yağ mumu verir.
çekten bir “küpe” binilmez. Az da olsa gerçek
anlamda kullanılan deyimler de vardır. Örne-
ğin “kimi kimsesi olmamak” deyimi gerçek
anlamlıdır çünkü yakını, eşi, dostu olmamak
anlamında kullanılır.
III.
Deyimler atasözleri gibi öğüt vermez. Sadece
bir durumu, bir kavramı belirtmek için kulla- 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir deyime
nılır. Örneğin “havanda su dövmek” deyimin- yer verilmiştir?
den herhangi bir ders çıkaramayız.
A) Ülkemizden izlenen 11 Ağustos 1999 tam Güneş
tutulması sonrası 17 Ağustos’ta yaşanan büyük Mar-
IV. Atasözleri cümle şeklindeyken deyimler keli- mara depremi, “Acaba tutulmalar depremleri tetikli-
me grubu hâlinde kullanılır. Örneğin “Atı alan yor mu?” sorusunu yeniden gündeme getirdi.
Üsküdar’ı geçti.” cümle şeklinde olduğu için B) Islık dilinin, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kül-
deyim değil atasözüdür. türel Mirası Listesi’ne dâhil edilmesi büyük bir adım-
OMAGE dır.
Deyimlerle ilgili yapılan açıklamalardan hangi- C) Prof. Dr. Fuat Sezgin 2008 yılında İstanbul İslam Bilim
sinde yanlış bir bilgi verilmiştir? ve Teknoloji Tarihi Müzesi’ni kurdu.
A) I B) II C) III D) IV D) 80’li yılların başında insanlar, uzay ve teknoloji gibi
konuları merak etmişler bu yüzden de bu tür kitapla-
rı okumayı tercih etmişlerdir.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “köprü” sözcü- 10. Bir trafik kazası sonucu görme yetisini kaybeden
ğü deyim içinde kullanılmıştır? I II
A) Şehirdeki tarihi köprü, geçen sene yapılan yenileme James Biggs, çevredekilerin dikkatini çekmek
çalışmaları sonrası eski güzelliğine tekrar kavuştu. III
B) Ne yaparsın birader; kimi köprü bulamaz geçmeye, amacıyla bastonunu beyaza boyayarak dolaşmaya
kimi su bulamaz içmeye. IV
C) Artık köprüleri attım, bir daha trilyon verseler o işte başlar.
çalışmam. Yukarıdaki cümlede numaralanmış sözcük
D) Bu antlaşmayla iki ülke arasındaki kardeşlik köprüsü gruplarından hangisi deyimdir?
yeniden tesis edilmiş oldu. A) I B) II C) III D) IV
108