Page 180 - 8ogtur_sb

6. Bazı cümlelerde yüklemin bildirdiği işi yapan öge, 9. I. Bilimsel araştırmalara göre insanlar yatakta bir
açıkça belirtilmez. Bunu yükleme getirilen kişi yılda ortalama 118 kilo terliyor.
eklerinden anlarız. Örneğin “Paranın üstünü şeker II. Dirençli bakteriler nedeniyle dünyada yılda
alsın diye oğluna verdi.” cümlesinde “verme” fiilini 700 bin kişi ölüyor.
gerçekleştiren 3. tekil şahıs yani “o” dur.
III. Bilim dünyası akrep zehrinin işlevsel yönleri
Yukarıdaki açıklamaya göre hangi cümlede üzerinde duruyor.
yüklemin bildirdiği işi yapan öge, yükleme
getirilen kişi ekinden anlaşılmaktadır? IV. Anlaşılmayan ve ifade edilmeyen duygular yok
olmaz.
A) Sanatçı, gerçekleri cesaretle eserlerine yansıtmalıdır.
Numaralandırılmış cümlelerle ilgili aşağıdaki-
B) Sokaktaki insanlar, daha ne olduğunu anlamadan
sağa sola kaçışmaya başladı. lerden hangisi yanlıştır?
C) Sıkılınca bisiklet sürmeyi çok severim ben. A) I numaralı cümlenin öznesi “insanlar” dır.
B) II numaralı cümlenin ögeleri “zarf tamlayıcısı/yer
D) Bıkıp usanmadan her gün evin camlarını temizlerdi.
tamlayıcısı/zarf tamlayıcısı/özne/yüklem” şeklinde
sıralanmaktadır.
7. Cümlede özneyi, belirtili ve belirtisiz nesneyi, yer C) III numaralı cümlede “akrep zehrinin işlevsel yönleri”
ve zarf tamlayıcılarını bulmak için yükleme uygun öznedir.
soruları sormamız gerekir. Örneğin “Ahmet, geçen
gün seni soruyordu.” cümlesinde “soruyordu” yük- D) IV numaralı cümle sadece özne ve yüklemden mey-
dana gelmiştir.
lemine “kim?” sorusunu sorarak “Ahmet” öznesini,
“kimi?” sorusunu sorarak “seni” belirtili nesnesini,
“ne zaman?” sorusunu sorarak “geçen gün” zarf
tamlayıcısını buluruz.
Buna göre “Annesi, eski bir tül perdeyi pencereye
üstünkörü takıvermişti.” cümlesinde aşağıdaki OMAGE
sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Kimi? B) Nereye? 10. Çevredeki bütün uyaranları kontrol etmek, çocuk-
C) Neyi? D) Nasıl? larının karşılaşacağı her türlü olumsuzluğa karşı
önlem almaya çalışmak, çocukların çabalarına
dolayısıyla çabaları sonucu elde edeceği kazanım-
8. Yönelme ( -e / - a ), bulunma ( -de / -da ), ayrılma lara da engel olmaktadır.
(-den / -dan ) hal eklerini alan sözcük veya sözcük
grubu cümle içinde yer tamlayıcısı olarak kullanılır. Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yok-
Ancak bu sözcük veya sözcük grupları zaman veya tur?
durum bildirirse zarf tamlayıcısı olarak kullanılır. A) Yüklem B) Özne
Örneğin “Otobüs dolu olduğu için ayakta yolculuk
ettim.” cümlesinde “yolculuk etme” işinin nasıl bir C) Yer tamlayıcısı D) Nesne
durumda gerçekleştirildiği ifade edilmiş, “ayakta”
sözcüğü bulunma hal eki almasına rağmen yer tam-
layıcısı değil zarf tamlayıcısı olarak kullanılmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
gisinde hâl eki alan bir sözcük veya sözcük gru-
bu zarf tamlayıcısı olarak kullanılmıştır? 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yoktur?
A) Gecenin bir yarısı uyanıp saate bakardı. A) Sabaha karşı Ankara’ya, oradan da Çorum’a geçildi.
B) O yıllarda Kastamonu’nun şirin bir ilçesinde öğret- B) Her zamanki gibi sözlerim yanlış anlaşıldı.
men olarak çalışıyordum.
C) Sokakta oynayan çocuklar akşam olunca evlerine
C) Tarihi bina, bütün ihtişamıyla karşımızda duruyordu. dağıldılar.
D) Geçen sene bu dükkândan bir gömlek satın almış- D) Vali, resmi törenle karşılandı.
tım.

180