Page 34 - 8modink_20_li 1dnm

7. 30 Mayıs 1919’da Havza’da Mustafa Kemal’in 9. Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde stratejik
de katıldığı bir miting yapıldı. Havza Genelgesi önemi olan şehirlerimizin kaybedilmesi ve ordu-
bağımsızlığına inanan halk arasında büyük heye- muzun Sakarya’nın doğu kıyılarına kadar çekil-
can yarattı. İtilaf Devletleri temsilciliklerine gön- mesi bütün yurtta üzüntüyle karşılandı. Mustafa
derilen telgraflarla ülkenin işgali protesto edildi. Kemal’in ordumuzun daha fazla kayba uğrama-
İşgalleri protesto etmek için düzenlenen miting- ması için bütün sorumluluğu üzerine alarak ver-
lere binlerce insan katıldı. Özellikle İstanbul’daki diği çekilme kararı Mecliste de sert tartışmalara
mitinglerin coşkusu İtilaf Devletleri’ni kızdırdı. neden oldu. Bunun üzerine sorumluluğu üstlenen
İngilizler tutuklu bulunan altmış yedi Türk devlet Mustafa Kemal Meclis kürsüsüne çıkarak “başko-
adamını Malta’ya sürdüler ve Mustafa Kemal’in geri mutanlık” yetkisi istedi. TBMM de 5 Ağustos 1921
çağırılmasını istediler. İstanbul Hükümeti, Mustafa tarihli toplantısında çıkardığı Kanun’la onu üç ay
Kemal’i geri çağırdı ancak o, bu isteğe uymadı. süreyle başkomutan tayin etti. Bu Kanun’a göre
Başkomutan’ın vereceği her emir, kanun hükmün-
Buna göre, "havza Genelgesi bağımsızlığına de kabul edilecekti.
inanan halk arasında yarattığı heyecanın" yan-
sıması olarak; Buna göre;
I. İtilaf Devletleri temsilciliklerine gönderilen I. Vereceği her emrin, kanun hükmünde kabul
telgraflarla ülkenin işgali protesto edildi. edilmesi Mustafa Kemal’in yasama gücünü kul-
lanma yetkisinin olduğunu göstermiştir.
II. İşgalleri protesto etmek için düzenlenen
mitinglere binlerce insan katıldı. II. Kütahya-Eskişehir Savaşı’nın sonuçları Türk hal-
kının moralini bozacak şekilde ortaya çıkmıştır.
III. İngilizler tutuklu bulunan altmış yedi Türk dev-
let adamını Malta’ya sürdü. III. Mustafa Kemal, Başkomutan olarak sorumlu-
luktan kaçmadığını göstermiştir.
IV. İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal’i geri çağırdı.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
maddelerinde verilen gelişmelerin hangileri
gösterilebilir? A) I ve II B) I ve III
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
C) II ve III D) III ve IV

8. Sovyet Rusya, Batılı devletlerin Anadolu’ya gir- 10. Sakarya Zaferi’nin ardından;
mesini ve Boğazlara hâkim olmasını güney sınır- I. 13 Ekim 1921’de TBMM hükûmeti ile Sovyet
larının güvenliği bakımından tehlikeli buluyordu. Rusya’ya bağlı Azerbaycan, Ermenistan ve
Bu nedenle söz konusu devletlere karşı mücade- Gürcistan arasında Kars Antlaşması imzalandı.
le yürüten Türkiye ile dostluk kurmak istiyordu. Doğu sınırımız son şeklini almış oldu.
Ancak TBMM hükûmetinin askerî gücü konusunda II. 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşma-
tereddütleri olduğu için bu desteği bir anlaşmaya
bağlama konusunda kararsız davranıyordu. I. İnö- sı ile Türkiye ile Fransa arasındaki savaş hâline
son verildi ve Fransa, yeni Türk devletini res-
nü Zaferi’nin kazanılması Sovyet Rusya’nın tered-
dütlerini giderdi. 16 Mart 1921’de Rusya ile antlaş- men tanıyan ilk İtilaf Devleti oldu.
ma yapılınca Türkiye, İtilaf Devletlerine karşı güçlü III. TBMM, atından düşüp yaralanmasına rağmen
bir devletin desteğini kazanmış oldu. Sakarya Savaşı sırasında cepheyi terk etmeyen
Mustafa Kemal’e bu savaşta gösterdiği üstün
Yukarıda bahsedilen sonuçların ortaya çıkma- yönetim, fedakârlık ve kahramanlık nedeniyle
GENEL DENEME 8 te verilmiştir? Yukarıda verilenlerin hangileri sakarya Mey-
sına neden olan gelişmenin adı hangi seçenek-
“mareşal” rütbesi ile “gazi” unvanını verdi.
A) Londra Konferansının toplanması
dan Muharebesinin diplomatik sonuçları ara-
B) Moskova Antlaşmasının imzalanması
C) Ankara Antlaşmasının yapılması sında yer almaktadır? B) I ve III
A) I ve II
D) Mudanya Mütarekesinin imzalanması C) II ve III D) I, II ve III

32