Page 146 - 8prtjfen_sb_v1

55

8. Yengeçyiyen fokların dişleri fotoğraftaki gibi görülür. Dişlerin bu boşluklu yapısı, fokun
bir yandan “kril” adı verilen kabuklu deniz canlılarını emerken, diğer yandan suyun
rahatça ağızdan dışarı hareket edebilmesini sağlar. Bir deyişle bu özel diş yapısı, fokun
avı için bir kafes görevi görür.
Buna göre, yengeçyiyen fokların dişlerinin boşluklu yapıda olması hangi seçe-
nekteki kavrama örnek olarak verilebilir?

A) Mutasyon B) Modifikasyon C) Adaptasyon D) Varyasyon

9. Gen tedavisi, hastalık iyileştirme ya da önleme amacıyla DNA bölümlerinin (genellikle genlerin) kullanılmasıdır. Bu tanıma göre
gen tedavisi; eksik genlerin yerine konması, yanlış veya fazla çalışan genlerin susturulması ve bazı genlerin işlevlerinin değiştiril-
mesini kapsar. Tedavi edilmeye çalışılan hücrelerin türüne bağlı olarak iki tip gen tedavisi mevcuttur:
1. Beden hücresi gen tedavisi: Sperm ya da yumurta hücrelerini üretmeyen herhangi bir vücut hücresine DNA bölümü akta-
rılmasıdır. Bu durumda gen tedavisinin etkileri, hastanın çocuklarına geçmez.
2. Üreme hücresi gen tedavisi: Sperm ya da yumurta hücrelerini üreten bir vücut hücresine DNA bölümü aktarılmasıdır. Bu
durumda gen tedavisinin etkileri, hastanın çocuklarına ve sonraki kuşaklara geçer.
Gen tedavisi yöntemiyle ilgili yukarıda verillen bilgilere göre hangi seçenekteki ifade söylenemez?
A) Gen tedavisi yöntemiyle genetik hastalıkların önüne geçilebilir.

B) Gen tedavisi sadece tedavi edilen kişiyi etkiler, kuşaklar arası bir etkide bulunmaz.
C) Gen tedavisi yöntemiyle bir canlıda anormal çalışan genlerin işleyişi düzeltilebilir.
D) Gen tedavisi gen aktarımı yöntemiyle gerçekleşir.

10. Lepistes balığı çok yaygın üretilen bir akvaryum balığıdır. Bu balıklarda cinsiyet oluşumu ortam sıcaklığından etkilenmektedir.
Yumurtaların çatlamaya başladığı zamanlarda ortam sıcaklığı Lepistes balıklarının dişi ya da erkek olmasını belirlemektedir.
Aşağıda Lepistes balığı görseli ve akvaryum suyunun sıcaklığına göre yumurtadan çıkan balıkların cinsiyet oluşum oranlarını
gösteren grafik verilmiştir.
Balık sayısı
Dişi

Erkek

Lepistes balığı
Sıcaklık (°C)
21°C 26°C 29°C 32°C

Akvaryum suyunun sıcaklığı Lepistes balıklarının cinsiyet oluşumunu sağlayan genlerin yapısını değiştirmediğine göre
Lepistes balıklarının cinsiyet oluşumu için;

I. Bir modifikasyon örneğidir.
II. Cinsiyet oluşumunu sağlayan genlerin işleyişi değişmektedir.
III. 35°C'de yumurtadan çıkan balıkların büyük bir çoğunluğu dişi olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) Yalnız I C) II ve III D) I, II ve III

146