Page 63 - 8prtjfen_sb_v1

Biyoteknoloji - 2
26

1.

Doktorlar kanseri iyileştirmek için insan DNA’sını değiştiren CRISPR (Krispir) adlı yeni bir gen tedavisi yöntemi geliştirdiler. CRISPR
Cas9 enzimi, genlerin daha hızlı, daha ucuz ve daha doğru düzenlenmesini sağlıyor. Gen düzenleme aracı olan CRISPR-Cas9
aslen bakterilerin, virüslerin saldırılarından korunmak için kullandığı doğal bir süreçten gelmiştir.
Dünyanın en etkili DNA makası olan CRISPR Cas9 enzimi, biyoteknoloji ve genetiği kökten değiştireceğine inanılıyor. CRISPR
insan DNA’sındaki genlerin tıpkı bilgisayara yazı yazar gibi kes-kopyala-yapıştır yöntemiyle yeniden düzenlenmesini sağlıyor.
DNA makası takma adını bu özelliğinden alan CRISPR molekülü, genlerimizi DNA üzerinde keserek kırpmaya ve başka yerlere
kopyalamaya izin veriyor. Böylece kanser gibi kalıtsal olan veya sağlıksız yaşam neticesinde ortaya çıkan genetik hastalıkları
hücre DNA’sından temizlemenin mümkün olabileceği düşünülüyor.

CRISPR Cas9 enzimi bu kadar etkiliyken genetik mühendislerinin bu yöntemi insanlarda uygulamaktan alıkoyan nedir? İşte tar-
tışmaların başladığı nokta tam da burasıdır. DNA onarım mekanizmaları hata yapma eğilimli süreçler olduğu için bu yöntemin
kansere yol açma ihtimali tartışılan noktaların başında geliyor. Özelikle hedef bölgenin uzağında gerçekleşebilen mutasyonlar
olma ihtimali, kaş yaparken göz çıkarılmasın diye araştırılıyor.
Yukarıdaki metne göre, metinde bahsedilen ve DNA makası adı verilen biyoteknolojik yöntem ile ilgili aşağıdaki çıka-
rımlardan hangisi yanlıştır?

A) Bu yöntem hala geliştirilme aşamasındadır.
B) Bu yöntem ile istenmeyen genler temizlenebilecektir.
C) Bu yöntem ile sağlıksız genler sağlıklı genler ile yer değiştirebilecektir.
D) Bu yöntem tamamen yapay yollarla elde edilmiştir.

2. İnsanlar için yararlı özellikler taşıyan bitki ve hayvanların özelliklerini güçlendirmek veya belirli özellikleri gösterilmesini sağlayan
çalışmalara ıslah çalışmaları denir. Modern ıslah çalışmalarından birisi de melezlemedir. Melezleme, farklı karakterler bakımın-
dan homozigot ırklar arasında çaprazlama yapılarak yeni bir ırk oluşturma işlemine denir. Böylece her iki ırkında karakterini gös-
teren verimli bir ırk oluşturulmuş olur. Bu işlem aynı zamanda aynı ırktan bireyler içinde yapılabilir. Örneğin küçük ve tatlı erik ile
büyük fakat ekşi erik melezlenerek, büyük ve tatlı bir erik üretilebilir.

Buna göre;
I. Melezleme günümüzde kullanılan bir ıslah çalışması yöntemidir.
II. Islah çalışmaları sadece bitkiler üzerinde gerçekleştirilir.
III. Islah çalışmalarının sonuçları daima olumludur.

ifadelerinin hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III

63