Page 89 - 8prtjfen_sb_v1

Gaz Basıncı / Günlük Yaşamda Basınç - 3
37

1. Dışarıdan bakılınca uyumakta olan bir devi andıran su kuleleri, aslında şehir suyunun musluklarımızdan sabit bir basınç altında
akmasını sağlayan yapılardır. Su kuleleri düz arazide kolayca görünürler. Ancak kuleler engebeli arazide pek dikkati çekmezler.
Bir tepenin üzerine veya yüksek binaların çatılarına inşa edilmiş tanklar, en yüksekteki kullanıcıdan daha yüksekte olmak zorun-
dadır.
Şekildeki tarihi su kuleleri yüz yıldan uzun bir süredir New York şehir siluetinin kesintisiz bir parçası olmuştur.

Günümüzde artık pek kullanılmayan, silindir şeklinde olan bu su depoları, ahşap parçalarının zamanla dağılmasını engellemek
amacıyla etrafı demir çemberlerle sımsıkı sarılırdı. Görselden de rahatlıkla görülebileceği gibi demir çemberler, üst kısımdan alt
kısıma doğru inildikçe daha sık aralıklarla kullanılmıştır.
Buna göre deponun etrafındaki demir çemberlerin alt tarafta daha sık kullanılmasının sebebini aşağıdakilerden hangi-
si en iyi biçimde açıklar?
A) Katı basıncının yüzey alanı ile olan ilişkisi
B) Suyun genelde deponun alt kısımlarında bulunması
C) Deponun altına doğru inildikçe sıvı basıncının artması
D) Alt kısımların daha zayıf malzemelerle yapılmış olması

2. Katı, sıvı ve gazların basınç özelliklerinin günlük yaşam ve teknolojideki uygulamaları ile ilgili bir öğrenci aşağıdaki örnekleri
vermiştir.

• İş makinelerinin tekerlekleri veya paletleri geniş yapılarak, arazi şartlarında toprağa batmaları önlenir.
• Fil, gergedan ve deve gibi hayvanların ayak taban alanlarının büyük olması, bu hayvanların toprak veya kum zeminde rahat-
ça yürümesini sağlar.
• Buz pateni yapan sporcuların giydikleri ayakkabılar özel olarak tasarlanmıştır. Alt kısmı bıçak gibi sivri olan bu ayakkabılar
sayesinde sporcular buz üzerinde daha kolay hareket ederler.

• Krampon adı verilen futbol ayakkabılarının altlarında sivri çivilerin bulunması, futbolcuların toprak zeminde daha dengeli
hareket etmesini sağlar.
Öğrencinin verdiği örneklerle ilgili olarak;

I. Verilen örneklerin tamamı katı cisimlerin basıncı ile ilgilidir.
II. Verilen örneklerin tamamı basınç – yüzey alanı ilişkisi ile ilgilidir.
III. Verilen örneklerin iki tanesinde basınç azalmakta iki tanesinde de basınç artmaktadır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

89