Page 85 - 6metasos

DÜNyANIN NeresiNDeyim

Öğreten Etkinlikler

Yeryüzünün tamamının ya da bir parçasının, kuşbakışı görünüşüyle belli bir orana göre küçültülüp bir düzlem üzerine geçirilmesine harita
denir. Bir çizimin harita özelliği taşıması için o çizimin kuşbakışı görünüm ile belirli bir oranda küçültülerek düzleme aktarılmış olması gere-
kir. Haritalarda kullanılan küçültme oranına ise ölçek denir.
 Ekvator: Kutup noktalarına eşit uzaklıkta bulunan ve Dünya’nın en şişkin yerinden geçtiği varsayılan daireye Ekvator denir.
 Paralel: Ekvator’a paralel geçtiği varsayılan dairelere paralel ya da paralel daireleri denir. Başlangıç paraleli Ekvator’dur.

Paralellerin Özellikleri
 Paraleller, doğu-batı yönünde uzanır.
 Ekvator’un kuzeyinde 90, güneyinde 90 olmak üzere toplam 180 tane paralel
vardır.
 Paralel dairelerinin dereceleri Ekvator’dan kutuplara gidildikçe büyür.
 Paraleller arasındaki uzaklık aynıdır ve ardışık iki paralel arasındaki uzaklık 111
km’dir.

Meridyenlerin Özellikleri
 Bir kutup noktasından başlayıp diğer kutup noktasında birleşen dikey yönde
çizilen yarım çemberlerdir.
 Başlangıç meridyeni Londra’nın Greenwich (Griniç) kasabasından geçer ve 0° ile
gösterilir.
 Meridyenler, kuzey-güney yönünde uzanır.
 Ardışık iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır.
 Meridyenler arasındaki uzaklık Ekvator’dan kutuplara gidildikçe azalır.

Matematik (Mutlak) Konum Özel (Göreceli) Konum

Dünya üzerindeki bir noktanın Ekvator’a ve başlangıç Bir yerin kıtalara, okyanuslara, denizlere, boğazlara olan
meridyenine göre konumu, bize o yerin matematik uzaklığına o yerin göreceli konumu denir. Türkiye’nin
konumunu verir. Türkiye’nin matematik (mutlak) konumu özel konumuna baktığımızda:
şu şekilde belirtilir:  Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine en çok
 Ülkemiz, 36 ile 42 derece kuzey paralelleri ve 26 ile 45 yaklaştığı bölgede olduğu söylenebilir.
derece doğu meridyenleri arasında yer alır. Başka bir  Ayrıca ülkemiz, İstanbul ve Çanakkale boğazları
deyişle, ülkemiz ekvatorun kuzeyinde, Kuzey Yarım sayesinde Asya ve Avrupa kıtaları arasında köprü
Küre’de, başlangıç meridyeninin doğusundadır.
 Ülkemiz, Ekvator ile Kuzey Kutbu arasında olduğu oluşturur.
için, ülkemizde ılıman iklimler görülür. Bu sayede  Üç tarafı denizler ile çevrili ülkemizin yükseltisi batıdan
ülkemizde çeşitli tarım ürünleri yetiştiririz. doğuya doğru artmaktadır ve ülkemizde engebeli
 Ülkemizde kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı azaltırken araziler geniş yer tutmaktadır.
güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı artırır.  Ülkemizin etrafı, petrol bölgesi olan Ortadoğu,
 Ülkemizin en kuzeyi ile en güneyi arasında 6 paralel Kafkaslar ve sanayisi gelişmiş ülkelerin bulunduğu
fark ve 666 km uzaklık vardır. Avrupa ile çevrilidir.
 Ülkemizde dört mevsim belirgin olarak yaşanır.

85