Page 200 - og_7den_8e_Tur

7'DEN 8'E 10. BÖLÜM
FİİLİMSİ

3. ZARF-FİİL (BAĞ-FİİL, ULAÇ)

Fiillere, zarf-fiil eklerinin getirilmesiyle yapılır. Zarf-fiiller, cümlede genellikle zarf olarak kullanılır. Zarf-fiiller,
cümleyi anlam yönünden çoğunlukla bağladıkları için bir adı da bağ-fiildir. Zarf-fiiller, fiil anlamını sürdürme-
sine rağmen fiil çekim eki almaz.

ZARF-FİİL EKLERİ ŞUNLARDIR:

“-ıp/-ip/-up/-üp, -arak/-erek, -a/-e, -ınca/-ince/-unca/-ünce, -madan/meden, -maksızın/-meksizin, -dıkça/-dik-
çe/-dukça/-dükçe/-tıkça/-tikçe/tukça/-tükçe, -alı/-eli, -ken, -dığında/-diğinde/-duğunda/-düğünde/-tığın-
da/-tiğinde/-tuğunda/-tüğünde, -asıya/-esiye, -r... -mez, -a... -a ...”

ÖRNEKLER:

✏ Çalışınca elbette başarılı olursun.
✏ Gittikçe karanlık etkisini artırıyor.
✏ Okumadan nasıl karar verebilirim?
✏ Eve gidip gelecekti.
✏ Kitap okurken sanki kendinden geçerdi.
✏ İçeri girer girmez konuşmaya başladı.
✏ Gözlerimin içine bakarak konuşuyordu.
✏ Bu şehre geleli tam altı yıl olmuştu.
✏ Kardeşim, yanımıza koşa koşa gelmişti.
✏ Sınıfa gülerek girdi.
✏ Sen geleceksin diye annem tatlı yaptı.

ÖNEMLİ NOT:
Zarf-fiiller cümleye zaman veya durum anlamı katar.

Örnek:
✏ “Merdivenlerden koşarak indi.” cümlesinde “-arak” zarf-fiili cümleye durum anlamı katmıştır.

✏ “Akşam olmadan şehre dönmeliyiz.” cümlesinde “-madan” zarf-fiili zaman anlamı katmıştır.

ÖNEMLİ NOT:
Bazı zarf-fiiller ikileme şeklinde oluşabilir.

ÖRNEKLER:

✏ Adam, karlı yolda bata çıka yürümeye çalışıyordu.

✏ Kuşlar uça uça göç edecekleri yerlere ulaşırlar.

✏ Onu görür görmez tanıdım.

199