Page 147 - 8_sf_Tane Tane Fen Bilimleri Defter Kitap.indd

Maddenin Isı ile Etkileşimi

Öğreten Bilgi

Isı ve Sıcaklık

Bir cismin ya da ortamın moleküllerinin sahip olduğu ortalama hareket (kinetik) enerjisine sıcaklık denir ve
sıcaklık termometre ile ölçülür. Birimi ise celsius °C dir.
Maddeler ve ortamlar arasında sıcaklık farkından dolayı transfer edilen (alınıp-verilen) enerjiye ise ısı denir ve ısı
kalorimetre kabı yardımıyla hesaplanabilir. Birimi joule (J) veya calori (cal)’dir. TANE TANE ÖĞREN
Sıcaklıkları farklı iki madde arasındaki ısı A B Sıcaklık
alışverişi maddeler aynı sıcaklığa ulaşın- 60°C 20°C
caya kadar devam eder.
Isı akışı sıcak maddeden soğuk maddeye A B 60 A maddes ısı ver yor.
doğrudur. 60°C 20°C 40 Denge sıcaklığı
Hal değişimi olmadığı durumlarda ısı ısı akışı 20 B maddes ısı alıyor.
kaybeden maddenin sıcaklığı azalır, ısı A B
alan maddenin sıcaklığı artar. 40°C 40°C
Zaman

Öz ısı

Saf bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C artırmak için gerekli olan ısı miktarına Öz ısı denir. Her maddenin
öz ısı değeri farklı olduğu için öz ısı, ayırt edici bir özelliktir. Öz ısı birimleri cal/g°C ve J/g°C şeklinde ifade edilir.

Isınmanın Maddenin Cinsi (Öz ısı) ile İlişkisi

Miktarı ve başlangıç sıcaklığı eşit olan farklı maddeler özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısıtıldığında, öz ısısı küçük olan
maddenin sıcaklık değişimi daha fazla olur. Bir başka ifadeyle öz ısısı küçük olan maddeler çabuk ısınır ve çabuk
soğur.
o
o
o
o
10 C 10 C 40 C 50 C Sıcaklık (°C)
A B A B 50 A
Su Alkol Su Alkol
200 g 200 g 200 g 200 g 40 B
10
Başlangıç 5 dk sonra 5 Zaman (dk)

Isınmanın Maddenin Kütlesi ile İlişkisi

Bir maddenin ilk sıcaklıkları eşit olan farklı miktarları özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısıtıldığında, miktarı az olanın
sıcaklık değişimi daha fazla olur.

o
o
o
o
10 C 10 C 50 C 30 C Sıcaklık (°C)
A B A B 50 A
Su Su Su Su
100 g 200 g 100 g 200 g B
30
10
Başlangıç 5 dk sonra 5 Zaman (dk)

147