Page 268 - 8_sf_Tane Tane Fen Bilimleri Defter Kitap.indd

3. Etki İle Elektriklenme
Elektrikle yüklü bir cisim iletken bir cisme yaklaştırıldığında, iletken cisim üzerindeki yüklere itme veya çekme
kuvveti uygular. Bu kuvvetin etkisiyle yükler iletken cisim üzerinde belirli bölgelerde toplanır. Buna etki ile elekt-
riklenme denir. Elektrik yüklü cisim sistemden uzaklaştırıldığında, iletken cisim üzerindeki yükler eski halini alır.

Nötr Nötr M + - + - M + - + - (+) yüklü (-) yüklü Nötr Nötr
- + - - + - - - + - - + - - + - - - + - + - -+ - - - + - - + -
+
+ - + + - + - + + - + - - - + - + + - + - + + - + - - - + + - + - - - + - - + - + + - + - + + -
+ - -
-
-
-
-
-
-
K + - + + - + L K + - + + - + L K + - + + - - - + L K + - + + - + L
Temas halindeki M küresi K küresine M küresi K küresine M küresi uzaklaştırılıyor
nötr K ve L küreleri yaklaştırılıyor yaklaştırılıyor
Topraklama

Yerküre çok büyük nötr bir cisim olarak kabul edilir. Elektrik ile yüklü bir cisim toprağa dokundurulur ya da
iletken bir telle bağlanırsa nötr olur. Yüklü cisimlerin iletken tellerle toprağa bağlanmasına topraklama denir.
(–) yüklü Nötr (+) yüklü Nötr
+ - + - + - - + - + - + - + - + - + - + + - + - + - + -
+ - + - + - - - + - + - + - + - + - + - + + - + - + - + -
-
-
-

(–) elektrik yükü ile yüklü iletken bir cisim topraklandı- (+) elektrik yükü ile yüklü iletken bir cisim toprak-
ğında cisim üzerindeki fazla elektronlar toprağa geçer landığında, cisim nötr oluncaya kadar topraktan
ve cisim nötr olur. cisme elektron geçişi gerçekleşir.

Elektroskop

Cisimlerin yüklü olup olmadığını ya da hangi yükle yüklendiğini anlamak için Topuz
kullanılan araçlara elektroskop adı verilir. Elektroskoplar topuz, yapraklar ve
yalıtkan ayaklar olmak üzere üç kısımdan oluşur. İletken tel
Topuz, elektrikle yüklü olup olmadığını öğrenmek istediğiniz cismin
yaklaştırıldığı ya da dokundurulduğu yerdir.
Yapraklar
Yapraklar, hareketiyle cismin yüklü olup olmadığını gösteren bölüm-
dür. Yüklü bir elektroskopta aynı yükler birbirini iteceği için yapraklar Yalıtkan ayak
açılacaktır. Nötr elektroskobun yaprakları kapalıdır.
- -
+
-
+
- - + + +

- - - - - - - - + + + + + +

Nötr elektroskop (–) yüklü elektroskop (+) yüklü elektroskop

Yapraklar arasındaki açıklık ne kadar fazla ise elektroskopun yükü de o kadar fazladır.

268