Page 82 - 8_sf_Tane Tane Fen Bilimleri Defter Kitap.indd

5. Çernobil'de ortaya çıkan radyasyon, bugün bile 7. Farklı tohum rengine ait bezelyelerin çaprazlan-
insanları ve doğayı etkiliyor. Bugün ayrıca birkaç ması sonucu oluşan bezelyelerin fenotip oranları-
bin işçi, çökmesi an meselesi olan 4 numaralı reak- nı gösteren grafik aşağıda verilmiştir.
törün üzerini yeni bir beton çadırla örmeyi deni-
yor. Reaktörün içinde 200 ton erimiş nükleer yakıt Fenotip Oranı
var. Etrafı koruma kabıyla çevrilmeyen reaktörden 1/2
her an yeni bir radyasyon sızıntısı olabilir. Nükleer
santrali tamamen ortadan kaldırma çalışmalarının
2065'e kadar sürmesi bekleniyor. Felaketten yıllar
sonra dünyaya gelen çocuklar ya hastalıklı doğu-
yor ya da hastalıklara yakalanıyor. Çernobil ve Sarı Yeşil Tohumun
çevresinde kansere yakalanma oranı diğer bölge- tohum tohum rengi
lere göre yaklaşık 10 kat fazla. Sadece Ukrayna'da Buna göre, çaprazlanan bezelyelerle ilgili aşa-
değil, çevre ülkelerde de kanser oranları patladı. ğıdakilerden hangisi yanlıştır?
(Sarı tohum rengi baskın karakterdedir.)

A) Oluşan sarı tohumlu bezelyeler ile yeşil tohumlu
bezelyeler kendi aralarında çaprazlanırsa, aynı grafik
elde edilir.
B) Oluşan sarı tohumlu bezelyeler kendi aralarında çap-
razlanırsa, yavru döllerin tümü sarı tohumlu olur.

C) Ata döldeki sarı tohumlu bezelyeler heterozigot,
26 Nisan 1986 tarihinde yaşanan Çernobil faci- yeşil tohumlu bezelyeler ise homozigot döldür.
asının, canlılar üzerindeki etkileri ile ilgili aşa- D) Ata döldeki yeşil tohumlu bezelyeler kendi araların-
ğıdakilerden hangisi söylenemez? da çaprazlanırsa, yavru döllerin tümü yeşil tohumlu
A) Patlama sonrası çevreye yayılan radyasyon canlıların olur.
gen yapısında değişime neden olmuştur.
B) Vücut hücrelerinde oluşan mutasyonlar nedeniyle 8. Aşağıda bulundukları bölgeye uyum sağlayan
Çernobil’den yıllar sonra doğan çocuklar da hastalıklı bazı canlılara ait fotoğraflar gösterilmiştir.
doğmuştur.
Kutup I II Kutup
C) Radyasyon etkisiyle canlılarda oluşan mutasyonlar, ayısı tilkisi
canlılarda kanserli hücre oluşumuna neden olmuştur.

D) Radyasyon nedeniyle üreme hücrelerinde oluşan Bozayı
Çöl
mutasyonlar, Çernobil'in etkilerini günümüze kadar III IV tilkisi
getirmiştir.

6. Aşağıda bazı canlılarda görülen belirli özellikler Farklı türdeki bu canlılara ait fotoğraflardan
verilmiştir. yararlanarak belirtilen, aşağıdaki ifadelerden

I II III hangisi yanlıştır?
A) I ve II numaralı fotoğraflar kullanılarak "Aynı bölgede
yaşayan farklı tür canlılar benzer adaptasyonlar gös-
terir." ifadesi ispatlanabilir.

B) I ve III numaralı fotoğraflar kullanılarak "Farklı bölge-
Çöl tilkilerin Nilüfer bitki- Çuha çiçeğinin de yaşayan aynı tür canlılar farklı adaptasyonlar gös-
kulaklarının sinin geniş 30°C ‘de beyaz
uzun olması. yapraklara çiçekli olması. terir." ifadesi ispatlanabilir.
sahip olması. C) I ve IV numaralı fotoğraflar kullanılarak "Farklı bölge-
lerde yaşayan farklı tür canlılar farklı adaptasyonlar
Verilen özelliklerden hangileri birer adaptas- gösterir." ifadesi ispatlanabilir.
yon örneğidir?
D) III ve IV numaralı fotoğraflar kullanılarak "Aynı bölge-
A) Yalnız II B) I ve II de yaşayan farklı tür canlılar benzer adaptasyonlar
C) II ve III D) I, II ve III gösterir." ifadesi ispatlanabilir.

82