Page 202 - Nartest_8_sf_Tane Tane inkilap Defter Kitap.indd

6. İngiltere ile Türkiye arasındaki görüşmelerde bir 8. Şeyh Sait İsyanı’nın önemli bir sonucu da bazı
türlü çözümlenemeyen Musul meselesinin Millet- üyelerinin isyanla bağlantılı oldukları gerekçesi ile
ler Cemiyeti’ne götürüldüğü günlerde Şeyh Sait Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılma-
isyanı patlak vermişti. İngiltere işte tam da bu sıra- sıdır (3 Haziran 1925). Böylece çok partili siyasal
da böyle bir isyanı teşvik ederek Musul’u toprakla- yaşamın ilk denemesi başarısızlıkla sonuçlanmış,
rına katmaya hazırlanan Türkiye’nin dikkatini baş- ülkenin henüz çok partili yaşama hazır olmadığı
ka bir noktaya çekmeyi başarmıştı. Aynı zamanda anlaşılmıştır.
bu isyan sayesinde İngiltere, Türkiye’yi henüz Yukarıda verilenlere göre Şeyh Sait İsyanı;
siyasi istikrara kavuşmamış ve kendi topraklarında
bile huzuru sağlayamayan bir ülke olarak gösterip I. Demokrasi kültürüne
Milletler Cemiyeti’ni etkilemek istemiştir. Bütün bu II. Mecliste farklı fikirlerin yer almasına
olayların sonucunda İngiltere, ülkemizi uluslarara-
sı alanda zor durumda bırakmış ve Musul sorunu- III. Halifeliğin kaldırılmasına
nu istediği şekilde sonuçlandırmıştır. gibi öncüllerden hangilerine engel teşkil ettiği
Yukarıdaki parçadan aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
çıkarılabilir? A) I ve III B) I, II ve III
A) Musul meselesi, Misakımillî kararlarına uygun şekilde C) I ve II D) II ve III
çözüme kavuşmuştur.
9.
B) Ülke içinde yaşanan bir sorun, dış politikayı olumsuz
etkilemiştir.

C) Şeyh Sait, Musul’un Türkiye’ye ait olduğunu vurgula-
mıştır.
D) Askeri başarı beraberinde siyasi başarıyı getirmiştir.

7. Saltanatın ve halifeliğin kaldırılması, cumhuriyetin
ilanı gibi inkılaplar bazı çevreler tarafından tepkiy-
le karşılanmıştı. Bu ortam içinde bir süreden beri
doğu illerini dolaşarak cumhuriyet aleyhine pro-
pagandalarda bulunan Şeyh Sait, 13 Şubat 1925’te
Genç (Bingöl) iline bağlı Piran köyünde ayaklandı.
Hükümet, 4 Mart 1925’te meclisten Takrir-i Sükûn
(Huzur ve Güvenliği Sağlama) Kanunu adıyla bir
sıkıyönetim yasası çıkardı ve İstiklal Mahkemele- Yukarıdaki durumlardan yola çıkılarak;
ri tekrar kuruldu. Bu isyan İngiltere’nin işine çok I . Cumhuriyet yönetimi ve milli irade yok sayıl-
yaradı, çünkü Şeyh Sait İsyanı ile uğraşan Türkiye, mak istenmiştir.
Musul üzerindeki haklarından vazgeçmek zorun- II. Türk halkı, gerçekleştirilmek istenen darbe giri-
da kaldı.
şimine karşı mücadeleci bir tutum sergilemiş-
Verilen parçada aşağıdaki soruların hangisinin tir.
cevabına ulaşılamaz?
III. Ülkemiz tarihinde sadece 15 Temmuz 2016’da
A) Şeyh Sait Ayaklanması hangi ülkenin menfaatlerine darbe girişimi olmuştur.
katkıda bulunmuştur?
gibi yargılardan hangisi ya da hangilerine ula-
B) Şeyh Sait İsyanı nerede ve ne zaman ortaya çıkmıştır? şılamaz?
C) TBMM, isyana karşı ne gibi tedbirler almıştır? A) I, II ve III B) I ve III
D) İstiklal Mahkemeleri isyancılara hangi cezaları ver- C) I ve II D) Yalnız III
miştir?

202