Page 261 - 8_sf_Tane Tane Türkce Defter Kitap

ANLAMINA GÖRE CÜMLELER

Gerçekleşmiş veya gerçekleşecek bir olayı, bir durumu anlatan cümleler olumlu cümlelerdir. Bu durum
veya olayın gerçekleşmediğini, gerçekleşmeyeceğini anlatan cümleler ise olumsuz cümlelerdir. Özel-
likle cümlenin anlamı değerlendirilirken yüklemin iyi, güzel; kötü, çirkin gibi çağrışımlarına değil kötü
de olsa o işin yapılıp yapılmadığına bakmalıyız. Örneğin “Eve hırsız girdi.” cümlesi anlamca olum-
luyken “Melih hasta olmadı.” cümlesi anlamca olumsuzdur. Anlamca olumsuz cümlelerde yüklemde
olumsuzluk eki -me/-ma, değil veya yok sözcükleri bulunur. TANE TANE ÖĞREN

9
Aşağıda verilen cümleleri anlamlarına göre inceleyiniz. Olumlu cümleleri olumsuz, olumsuz cümleleri
olumlu yapınız.

A Evde bir sürü gereksiz eşya vardı. ……………………………………………

B Nedim aslında uzağı görmüyordu. ……………………………………………

C Bu oyun hiç de eğlenceli değildi. ……………………………………………

D Gencecik çocuk bir iki ay içinde sararıp soldu. ……………………………………………

E Yaptığın haksızlıkları bilmiyor değilim. ……………………………………………

F Cebinde bir simit alacak parası bile yoktu. ……………………………………………

Soru anlamı taşıyan, cevap verilmesi gereken cümlelere soru cümlesi denir. Soru sormaktan çok bir
durumu vurgulamak için kullanılan, soru kalıbıyla yapılmış cümlelere ise sözde soru cümlesi denir.
Hem soru cümlelerinin hem de sözde soru cümlelerinin sonuna soru işareti getirilir. Fakat bazı cüm-
lelerin içinde soru kelimesi bulunmasına rağmen bu cümlelerde ne soru anlamı ne de sözde bir soru
vardır. Böyle cümlelere soru işareti gelmez. Duygularımızı ifade eden veya seslenme bildiren cümleler
ise ünlem cümleleridir. Ünlem cümlelerinin sonuna ünlem işareti gelir.

10
Aşağıdaki cümleleri anlamlarına göre inceleyip boşlukları doldurunuz.

Cümleler Anlamına Göre Cümleler
1. Elindeki taşları nereden bulduğunu biliyorum
2. Hasta olduğunda ne yemek yiyebildi, ne su içebildi
3. Balkona attığı sandalyelerin varlığını bile unutmuştu

4. Amcam niçin beni görmezden geliyor
5. Tüh, yazık oldu emeklerime
6. Sana bir daha gözüme gözükme dememiş miydim

261