Page 266 - 8_sf_Tane Tane Türkce Defter Kitap

Birden çok yüklemi bulunan cümlelerde yüklemler noktalama işaretleriyle (virgül, noktalı virgül) birbiriy-
le bağlanmışsa birden fazla yüklemi bulunan (sıralı) cümle oluşur. Yüklemler noktalama işaretiyle değil
de bağlaçlarla birbirine bağlanmışsa içerisinde bağlacı bulunan cümle (bağlı) oluşur.

Yapısına göre cümle sorularında ilk yapılacak iş cümledeki yüklemleri bulmaktır. Yapısına göre cümleleri
üzerinde farklı farklı dört meyvesi olan hayali bir ağaca benzetirsek şöyle diyebiliriz. Ağaca çıkıp meyve
yiyebilirsin fakat sadece birini seçebilirsin. Çünkü her cümle yapısına göre ya basit ya birleşik ya sıralı ya
bağlıdır. Bunun için önce yüklem sayısına bakılır. Bir yüklem varsa ya basit ya birleşik cümledir. Bundan
sonra fiilimsi olup olmadığına bakılır. Yüklemden önce fiilimsiye bakmak bize hata yaptırır. Eğer cümlede
birden fazla yüklem bulduysak artık fiilimsilerle işimiz olmaz. Yüklemleri birbirine bağlayan unsurlara
bakarız. Bu unsur noktalama işaretiyse sıralı, bağlaçsa bağlı cümle olur. Aşağıdaki şekli inceleyiniz.

Sıralı
Bileşik

Fiilimsi varsa

Virgül veya
Bağlı Basit
noktalı virgül
Fiilimsi yoksa
Bağlaç
2 2

Yüklem tekse

fazlaysa
2. Ayrım: Bağlaç 2. Ayrım: Fiilimsi
Yüklem birden
veya Noktalama İşareti

1 1. Ayrım: Yüklem Sayısı

266