Page 147 - Omage_7den_8e_Fen_Bilimleri_SB.indd
P. 147

ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ                                                                6. ÜNİTE
             VE ÇEVRE BİLİMİ          8. SINIF KONULARINI ÖĞRENELİM




                          ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ



                Fotosentez
                ❖   Bitkilerin karbondioksit ve suyu kullanarak güneş enerjisi yardımıyla besin ve oksijen üretmesine fotosen-
                   tez denir.
                                                             ışık
                                       Karbond oks t + Su                                   Bes n + Oks jen
                                                            klorof l


                ❖   Fotosentez bitkilerde kloroplast organelinde, klorofil bulunduran bazı bir hücrelilerde ise stoplazmada
                   gerçekleşir.


                ❖   Işık şiddetinin yeterli olduğu yapay ışık kaynaklarında da fotosentez gerçekleşebilir.

                ❖   Bitkiler fotosentez sonucu ürettikleri glikozu yapraklarında nişasta olarak depolar. Bitkide fotosentezin
                   gerçekleştiğini ispatlamak için nişastanın ayıracı olan iyot çözeltisi kullanılır. Yapraklara iyot çözeltisi dam-
                   latıldığında mor-mavi renk oluşması fotosentezin gerçekleştiğini kanıtlar.

                ❖   Oksijen yakıcı bir gazdır. Aydınlık ortamdaki bir su bitkisinin üzerine kapatılan deney tüpü çıkarılıp, tüpün
                   ağız kısmına kibrit yaklaştırıldığında alevin artması fotosentez sonucunda açığa çıkan gazın oksijen oldu-
                   ğunu kanıtlar.



                Fotosentez Hızına Etki Eden Faktörler


                ❖   Işık şiddeti, su miktarı ve karbondioksit miktarı arttıkça fotosentez hızı belirli bir değere kadar artar ve
                   belirli bir değerden sonra sabit kalır.

                    Fotosentez hızı              Fotosentez hızı                  Fotosentez hızı







                             Işık miktarı              Karbondioksit miktarı               Su miktarı


                ❖   Sıcaklık arttıkça fotosentez hızı artar  ❖   Farklı ışık renkleri yapraklar tara-  ❖  Yaprak sayısı ya da genişliği
                   ve belirli bir değere ulaştıktan son-  fından farklı miktarda soğuruldu-  arttıkça klorofil sayısı arttığın-
                   ra azalmaya başlar. (Fotosentez en   ğundan, ışığın rengine göre foto-  dan fotosentez hızı artar.
                   hızlı 25-35 °C arasında gerçekleşir.)  sentez hızı değişir.

                                                                               Fotosentez hızı
                   Fotosentez hızı             Fotosentez hızı




                                   Sıcaklık (°C)                    Işığın rengi
                    10 20 30 40  50           Kırmızı  Turuncu Sarı  Yeşil  Mavi  Mor
                                                                                        Kloro l sayısı



                                                         146
   142   143   144   145   146   147   148   149   150   151   152