Page 146 - Omage_7den_8e_Fen_Bilimleri_SB.indd

ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ
VE ÇEVRE BİLİMİ 8. SINIF KONULARINI ÖĞRENELİM 6. ÜNİTE

BESİN ZİNCİRİ VE ENERJİ AKIŞI

Üreticiler: Besin zincirinin ilk Tüketiciler: İhtiyaç duydukla- Ayrıştırıcılar: Ölü bitki ve hay-
halkasını her zaman fotosentez rı enerjiyi üreticilerin ürettiği van atıklarını çürüterek toprağa
ile besinlerini kendileri üreten besinlerden karşılayan canlılar- karışmasını sağlayan tüketici
üreticiler oluşturur. dır. Beslenme şekillerine göre canlılardır.
otçul, etçil ve hepçil (hem et
hem de otla beslenen) olarak
sınıflandırılırlar.

Siyanobakteri Bitki Otçul Etçil Hepçil Mantar Bazı bakteriler
Besin zincirinin ilk basamağında üreticiler bulunur. Üreticilerle beslenen 1. dereceden tüketiciler otçullar-
dır. 2. dereceden tüketiciler ise etçillerdir. Ayrıştırıcılar ise besin zincirinin tüm basamaklarında bulunurlar.
Farklı besin zincirlerinin birbirlerine bağlanmasıyla besin ağı oluşur.

Besin zincirindeki canlıların üreticilerden tüketicilere doğru beslenme sırasına göre dikey dizilimine ekoloji
piramidi denir. Ekoloji piramidinde üreticilerden tüketicilere doğru enerji aktarımının gösterildiği piramide
ise enerji piramidi denir. Enerji piramidinde bir üst basamağa çıkıldıkça basamaktaki toplam enerjinin en
fazla %10'u bir üst basamağa aktarılabilir. Bu nedenle üst basamaklara çıkıldıkça aktarılan enerji azalır.

Üçüncül tüket c ler Enerji piramidinde yukarı
çıkıldıkça;
• Aktarılan enerji azalır.
İk nc l tüket c ler • Canlıların toplam ağırlığı
(biyokütle) azalır.
Ayrıştırıcılar
• Canlı sayısı genellikle azalır.
B r nc l tüket c ler • Vücut büyüklüğü genellikle
artar.
• Vücutta biriken zehir mikta-
Üret c ler rı (biyolojik birikim) artar.

145