Page 34 - Omage_7den_8e_Fen_Bilimleri_SB.indd

DNA ve GENETİK KOD 2. ÜNİTE
8. SINIF KONULARINI ÖĞRENELİM

DNA’NIN YAPISI

❖ Deoksiribonükleik asit yani DNA, bir canlının bütün genetik bilgisini içinde barındıran hücrenin yönetici
molekülüdür.

❖ DNA’nın en küçük yapı birimi nükleotidlerdir. Bir nükleotid; organik baz, beş karbonlu şeker (deok-
siriboz şekeri) ve fosfattan oluşur.

Fosfat molekülü (P)
Bir DNA’da 4 çeşit organik baz vardır. Bunlar;
Adenin(A)

Organiz Timin(T)
baz
Guanin(G)
Sitazin(C) ‘dir.
Şeker molekülü (D)
(Deoksiriboz şekeri)
Bir nükleotid bulundurduğu organik baz ile adlandırılır.
❖ DNA molekülü çift zincirli yapıdadır. Çift zincirli yapı nükleotidlerin karşı-
lıklı olarak birbirine bağlanmasıyla oluşur.
❖ Bir DNA molekülünde her zaman adenin(A) nükleotidin karşısına timin(T),
guanin(G) nükleotidin karşısına ise sitozin(C) nükleotid bağlanır.
(A = T, G = C)

D D D D D

DNA eşlenmesi:
❖ Hücre bölünmesi öncesinde hücredeki DNA molekülü miktarı iki katına A C T G
çıkar. Bu olaya DNA’nın kendisini eşlemesi adı verilir. G A T C
T A
DNA kendini nasıl eşler? A C G T
1. DNA’nın iki zinciri, fermuarın açılması gibi boydan boya açılır. T A
2. Ayrılma sonucunda oluşan her zincirde boşta kalan nükleotidlerin kar-
şısına stoplazmadan çekirdeğe gelen yeni nükleotidler uygun şekilde A T A T
bağlanır. C G C G
A T A T
3. Bağlanma daima adeninle timin, guaninle sitozin arasında oluşur. G C G C
T A T A
4. Yeni bağlanmış nükleotidler alt alta sıralanarak yeni zinciri meydana C G C G
getirir. A T A T
T A T A
5. Eşlenmenin tamamlanmasıyla birbirinin aynı iki DNA meydana gelir. 1. z nc r Yen Yen 2. z nc r
(esk )
1. z nc r
(esk )
2. z nc r
33