Page 50 - Omage_7den_8e_Fen_Bilimleri_SB.indd

BASINÇ 3. ÜNİTE
8. SINIF KONULARINI ÖĞRENELİM

KATI BASINCI

❖ Dünya, üzerinde bulunan bütün cisimlere kendi merkezine doğru bir
çekim kuvveti uygulamaktadır. Ağırlık olarak bilinen bu kuvvetin etki-
siyle katı cisimler taban yüzeyleriyle basınç etkisi oluştururlar.
❖ Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç denir.
❖ Basınç, P harfi ile gösterilir ve birimi Pascal(Pa)’dır.

Basınç Birimi Kuvvet Birimi Yüzey Alan Birimi
Pascal (Pa) Newton (N) Metrekare (m²)

❖ Basınç, uygulanan kuvvetin büyüklüğüne ve kuvvetin uygulandığı yüzey alanının büyüklüğüne bağlıdır.

Şekilde görülen raptiyenin uç kısmı çok küçük bir yüzeye sahip olduğundan baş kısmına az bir kuvvet uygu-
landığında ucunda yüksek bir basınç oluşur. Buna karşılık ağır olan tırların teker sayıları fazla olduğu için
yere temas eden toplam yüzeyleri genişler ve yere uyguladıkları basınç azalır. Boks eldivenlerinde ise yüzey
genişletilerek yumruk atılırken oluşan kuvvetin basınç etkisi azaltılmaya çalışılır.

Basınç-Ağırlık İlişkisi:

Bir cismin yere temas eden yüzey alanı değiştirilmeden ağırlığı arttırılırsa yere uyguladığı basıncı da
artar. Ağırlık ile basınç doğru orantılı olarak değişir.
2
❖ Bir süngerin üzerine şekildeki gibi bırakılan tuğlanın ağırlığı iki
katına çıkarılırsa süngere uyguladığı basınç iki katına çıkacağı için 1
süngerin sıkışma miktarı artar.

Örnek: Özdeş cisimler aşağıdaki şekillerde gösterildiği gibi üst üste
konulursa yere uygulanan basınç artar.
P < P 2
1

P P P
1 2 3
P < P < P
1 2 3
49