Page 95 - 8meta_inkk

BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ATILAN ADIMLAR

MEB’in Sevdiği Sorular

1 I. Dünya Savaşı’nda
Osmanlı Devleti

Değerli öğrencilerimiz; MEB hem örnek sorularda hem de Liselere Geçiş Sınavlarında
Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’nda yer aldığı cephelerle ilgili sorulara sıkça yer
vermektedir. Buna göre; Kafkas ve Kanal Cephelerinin “taarruz”; Çanakkale, Hicaz-Ye-
men, Suriye-Filistin ve Irak Cephelerinin “savunma”; Galiçya, Makedonya ve Romanya Cephelerinin ise “yardım” amaçlı açıldı-
ğını unutmayınız. Osmanlı Devleti’nin Kafkas Cephesi’nde Ermenilerin Ruslarla iş birliği yaparak ordumuzu arkadan vurması,
salgın hastalıklar, açlık ve dondurucu soğuk nedeniyle başarıya ulaşamadığını bilmelisiniz. Çöl şartlarının ağırlığı ve Kanal’ın
çok güçlü bir biçimde savunulması nedeniyle Osmanlı Devleti’nin Kanal Cephesi’nde de başarısız olduğunu söyleyebiliriz.
Çanakkale Cephesi’nde Türk askerinin olağanüstü çabası ve vatan savunması ile İtilaf Devletleri’nin bu cephede başarısız
olduğunu, Irak Cephesi’nde Osmanlı ordusunun Kut’ül Amâre’de İngiliz kuvvetlerini yenilgiye uğrattığını, Hicaz-Yemen Cep-
hesi’nde “Çöl Kaplanı” namıyla bilinen Fahrettin Paşa’nın, İngilizlere karşı, kısıtlı imkânlara rağmen Medine’yi iki yıl yedi ay
savunduğunu, Suriye Cephesi’nde Mustafa Kemal’in dağılmış Osmanlı kuvvetlerini yeniden toparladığını, Mondoros Ateşkes
Antlaşması sonrası tüm cephelerin kapandığını unutmayınız.

2 Kuvâ-yı Milliye

Birlikleri

MEB’in örnek sorularında ve önceki yıllarda karşımıza çıkan konulardan biri de; Kuvâ-yı
Millîye’nin oluşumu ve özellikleri konusudur. Buna göre; Kuvâ-yı Millîye’nin işgalci devlet-
lere karşı tepki olarak bağımsızlık isteği doğrultusunda kurulduklarını, yerel halk kahra-
manlarının liderliğinde gönüllülük esasına göre oluştuklarını, yalnızca kendi bölgelerini
düşmana karşı korumayı amaç edindiklerini, ordu disiplininden yoksun olduklarını, kimi
zaman ihtiyaçlarını halktan zorla karşıladıklarını, düşmanın kesin ilerleyişini durdurama-
dıklarını ve düzenli ordu kurulduktan sonra kaldırıldıklarını unutmayalım. Bu çerçevede; milis kuvvetler, bölgesellik, emir-ko-
muta zinciri kavramların anlamını bilmenizde fayda var.

3 Genelge ve

Kongreler

MEB’in son yıllarda yorum odaklı sorulara yer verdiğini göz önünde bulundurursak mad-
de-yorum ilişkisinin en çok sorulduğu bölüm olarak; Havza Genelgesi, Amasya Genelge-
si, Erzurum ve Sivas Kongreleri ile Amasya Görüşmelerini buna örnek verebiliriz. Zaten bu
doğrultuda örnek sorularda da sık sık bu konular sorulmakta ve öğrencilerimizin yorum
becerisi ölçülmektedir. Buna göre; Havza Genelgesi’nde halktaki milli bilincin uyandırıl-
ması hedeflenmiştir. Amasya Genelgesi ile Milli Mücadele’nin amacı, gerekçesi yani sebe-
bi vurgulanırken yöntemi de belirtilmiştir. Erzurum Kongresi’nde ilk kez milli sınırlardan bahsedilirken yine ilk defa başka bir
devletin güdümüne girmek anlamına gelen manda ve himaye fikrine karşı çıkılmıştır. Sivas Kongresi’nde ise ülkedeki bütün
yerel direniş cemiyetlerinin birleştirildiğini ve Milli Mücadele’nin tek merkezde yönetildiğini unutmayınız. Amasya Görüşmeleri
ile Temsil Heyeti’nin varlığının İstanbul Hükûmeti tarafından resmen tanınmış oduğunu, böylece Milli Mücadele hareketinin
hukuki bir nitelik kazandığını da bilmekte fayda var.

95