Page 227 - 8meta_tur
P. 227

YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER

                                                                                                 Öğreten Etkinlikler




            Yüklemi isim soylu sözcüklerden oluşan cümlelere isim cümlesi, fiil soylu sözcülerden oluşan cümlelere fiil cümlesi denir.



          1.  Aşağıdaki cümlelerin isim cümlesi mi fiil cümlesi mi oldukları karşılarına yazılmıştır. Cümleleri inceleyip yanlış yazılan

            yerleri düzeltiniz.
          1. Bütün bu olaylar bana çok tuhaf geliyor.    Fiil cümlesi
          2. Proje ödevini ihmal etmeyecek kadar akıllıydı.    İsim cümlesi

          3. Defterinin kenarları hep kıvrık kıvrıktı.    Fiil cümlesi
          4. Elindeki belgeler tapu işini kendi lehine çevirecek kadar sağlammış.    İsim cümlesi

          5. Söylediklerimi dinlemiyorsun işine gelmediği için.    İsim cümlesi
          6. Son savaşta yaralanmış, üç ay hastanede tedavi olmuştu.    İsim cümlesi







            Yüklemin türüne göre cümleler konusunda fiilimsiler konusu öğrencilerin kafasını karıştırmaktadır. Fiilimsiler fiilden türeyen
            sözcükler olmakla birlikte aldıkları eklerle isim, sıfat veya zarf görevi kazandıkları için fiilimsiler yüklem olarak kullanıldığında bu
            cümleler isim cümlesi olur. Ayrıca her isim hem fiil olarak kullanılabilen sesteş sözcükler ve ikili köke  (ortak kök) sahip sözcükler
            anlama göre değerlendirilmelidir. Değil sözcüğü de kendisinden önceki sözcükle değerlendirilir. Örneğin yüklem “başarılı değil”
            olursa başarılı sözcüğü isim olduğu için cümle isim cümlesi, yüklem “gelmiyor değil” olduğunda gelmiyor sözcüğü fiil olduğu
            için cümle fiil cümlesi olur.




          2.  Aşağıdaki tabloda uygun yerlere ✘ işareti koyunuz.
          Cümle                                                                       İsim Cümlesi      Fiil Cümlesi

          1. Hedefimiz iyi bir lise kazanmaktı.                                        ........................  ........................


          2. Hastanın durumu iyiye gitmiyor değil.                                     ........................  ........................

          3. Biraz daha çalış, sen de bizim okulu kazan.                               ........................  ........................


          4. Dolaba koymadığı yoğurt bir gecede ekşimiş.                               ........................  ........................


          5. Gide gide bir ulu çınarın yanına vardı.                                   ........................  ........................


          6. Utancından yanakları al aldı.                                             ........................  ........................


          7. Yalnız kalmak istediğim anlarda bile yanımda hep o var.                   ........................  ........................


          8. Binanın dekorasyonu bir hayli eskiydi.                                    ........................  ........................


                                                              227
   222   223   224   225   226   227   228   229   230   231   232