Page 243 - 8meta_tur

ÖGELERLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI

Öğreten Etkinlikler

Yapısal anlatım bozuklukları dil bilgisi kurallarıyla ilgili yapılan eksiklikleri veya hataları içeren bir konudur. Bu başlık altında ögelerle ilgili
yanlışlıklar incelenecektir.

Özne-Yüklem Uyumsuzluğundan Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları: Özne-yüklem arasındaki ilişkiyle ilgili anlatım bozukluklarıdır.
Özne-yüklem arasında tekillik-çoğulluk, olumluluk-olumsuzluk bakımından bir uyum olmalıdır. Bunun aksi bir durum anlatım bozukluğuna
yol açar.
ÖRNEK: Ben ve Ali akşam maça gideceğim. (Yanlış) Özne 1. çoğul şahıs olduğunda yüklem de 1. çoğul şahısla çekimlenmelidir.
Ben ve Ali akşam maça gidecek. (Yanlış) ben + sen = biz
Ben ve Ali akşam maça gideceğiz. (Doğru) ben + o = biz
ÖRNEK: Sen ve Ayşe yarın gelecekler. (Yanlış) Özne 2. çoğul şahıs olduğunda yüklem de 2. çoğul şahısla çekimlenmelidir.
Sen ve Ayşe yarın gelecek. (Yanlış)
Sen ve Ayşe yarın geleceksiniz. (Doğru) sen + o = siz

ÖRNEK: Kediler acı acı miyavlıyorlar. (Yanlış)
Kediler acı acı miyavlıyor. (Doğru)
Ağaçlar çiçek açmışlar. (Yanlış) İnsan dışındaki varlıklar (hayvan, bitki, eşya, organ isimleri…) özne olduğunda
Ağaçlar çiçek açmış. (Doğru) yüklem daima tekil olur. Ancak cümlede kişileştirme yapılmışsa bu kural
geçerli değildir.
Kulaklarım iyi duymuyorlar. (Yanlış)
Kulaklarım iyi duymuyor. (Doğru)

ÖRNEK: Bazı öğrenciler yine zayıf almışlar. (Yanlış) Belgisiz sıfat ve zamirler özne görevinde kullanıldığında yüklem daima tekil
Bazı öğrenciler yine zayıf almış. (Doğru) olur.

Öge Eksikliğinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları: Özellikle birden çok yüklemli ve bağlacı olan cümlelerde kullanılması gereken bir
ögenin kullanılmaması anlatım bozukluğuna yol açar.
ÖRNEK: Babamın işi birazdan biter ve yanımıza gelir.
Babamın işi birazdan biter ve babam yanımıza gelir.
Herkes konuşuyor, onu dinlemiyordu. Özne Eksikliği
Herkes konuşuyor, kimse onu dinlemiyordu.
ÖRNEK: Arkadaşlarıma değer veriyorum ve seviyorum.
Arkadaşlarıma değer veriyorum ve onları seviyorum. Nesne Eksikliği

ÖRNEK: Otobüse binen yolcular köye varınca indiler.
Otobüse binen yolcular köye varınca otobüsten indiler. Yer Tamlayıcısı Eksikliği

ÖRNEK: Kardeşime bakıyorum ve oyun oynuyorum.
Kardeşime bakıyorum ve onunla oyun oynuyorum. Zarf Tamlayıcısı Eksikliği
ÖRNEK: İş yerine varınca o kendi odasına ben de kendi odama gittim. Yüklem Eksikliği
İş yerine varınca o kendi odasına gitti ben de kendi odama gittim.
ÖĞRETEN NOTLARIM

243