Page 291 - 8meta_tur

TIRNAK İŞARETİ, KESME İŞARETİ, YAY AYRAÇ,
KÖŞELİ AYRAÇ, EĞİK ÇİZGİ
Öğreten Etkinlikler

Tırnak İşareti:
• Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır.
ÖRNEK: Mehmet Akif “Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak!” diyerek milletine sesleniyor.
• Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır.
ÖRNEK: Son zamanlarda “moda” diye bir şeyi milletin başına dert ettiler.
• Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır.

ÖRNEK: Yazarın en bilindik romanı olan “Huzur” her üniversite öğrencisinin okuması gereken bir eserdir.
• Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır.
ÖRNEK: Annem “Çabuk buraya gel!” deyince kalbim yerinden çıkacaktı.
• Tırnak içine alınan sözlerden sonra gelen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılmaz.
ÖRNEK: Şairin “Otuz Beş Yaş” ını okumayan yoktur sanırım.
Kesme İşareti:
• Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

ÖRNEK: Fatih Sultan Mehmet’in 21 yaşında İstanbul’u fethetmesi çok büyük bir olaydır.
• Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.
ÖRNEK: Annem, komşumuz Ayşe Hanım’dan bir tabak şeker istedi.
• Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur.
ÖRNEK: Noktalama işaretleriyle ilgili pek çok bilgiye TDK’nin internet sitesinden de ulaşabilirsiniz.
• Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.
ÖRNEK: İlk ders saat 9.00’da başlıyor.
• Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur.
ÖRNEK: Evrakları 15 Aralık’a kadar teslim etmeniz gerekiyor.

• Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır.
ÖRNEK: Güzelliğin on par’etmez / Bu bendeki aşk olmasa
• Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur.
ÖRNEK: Dilimizde -cık’la türetilen pek çok sözcük bulunur.
• Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır.
ÖRNEK: Necip Fazıl’ın (Kısakürek) pek çok şiiri ezbere bilinir.
ÖĞRETEN NOT: Kesme işareti şu durumlarda kullanılmaz:

• Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
ÖRNEK: Ayşe’ler, İstanbul’lu, Türkçe’den
• Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.
ÖRNEK: Osman Nuri Ersezgin Ortaokulu’na bu sene 250 öğrenci kaydoldu.
• Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz.
ÖRNEK: Bakırçay Ova’mızın güzelliği dillere destandır.
• Kişi zamiri “o” cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.
ÖRNEK: Adana’da O’ndan daha güzel Adana kebap yapan yoktu.

291