Page 51 - 7mod_sos

TEST Kültür ve Miras
19
Değişen Dünyada Değişen Osmanlı

1 ve 2. Soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.

Coğrafi keşifler sonrası ticaret yollarının değişmesi Osmanlı Devleti’nin vergi ve ticaret gelirlerini azalttı.
Uzun süren savaşların beraberinde getirdiği ekonomik sıkıntılar Osmanlı Devleti yeni fetihler yapamayınca
daha da arttı. Bu duruma çözüm bulmak amacıyla XVII. yüzyılda padişahlar ve bazı devlet adamları çare-
ler aramaya başladı. Bu amaçla dönemin aydınları devletin bozulan kurumlarıyla ilgili raporlar hazırladı. Bu
raporların en önemlilerinden bir tanesi Sultan IV. Murad’a sunmak için hazırlanan Koçibey Risalesi’dir. Risa-
lenin bazı maddeleri şunlardır;
I. “Padişahlar, Sultan Süleyman Han Gazi’ye gelinceye kadar bizzat Divanı Hümayun’da bulunur, memleket
ve millet, bütün halk, hazine, para ve diğer büyük küçük işler ile tam manasıyla meşgul olurlar idi.”
II. “Evvelce ev başına kırkar, ellişer akçe alınırken şimdi her kişiden iki yüz akçe ve her ev halkından üç yüz
akçe, her koyun başına bir akçe tayin olundu.”
III. “İlmiyeye ait yüksek makamların şunun bunun aracılığı ile verilmesi doğru değildir. En bilgilisi hangisi ise
ona verilmesi gerekir.“

1. Koçi Beyin tavsiyelerinin ilgili olduğu alanlar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Siyasi Ekonomik Eğitim
A) I II III
B) II III I
C) III II I
D) I III II

2. Bu bilgilere bakılarak hangi seçenekteki çıkarım yapılamaz?
A) Osmanlı Devletinin askeri üstünlüğünü kaybetmesinin olumsuz sonuçları olmuştur.
B) Devletin içinde bulunduğu durumdan kurtarmaya yönelik çabalar olmuştur.

C) Koçi Bey mevcut sorunların birçok alanla alakadar olduğunu ifade etmiştir.
D) Osmanlı Devleti’nin var olan sorunları alınan önlemler ile çözüme kavuşmuştur.

3. III. Selim hedeflediği ıslahatlar için henüz şehzade iken Fransa Kralı XVI. Louis (Lui) ile mektuplaşıp ondan bazı
tavsiyeler almıştır. III. Selim ıslahatlara başlamadan önce halkın, askerlerin ve ulemanın ileri gelenlerinden dev-
letin zayıflamasının nedenleri ve neler yapılması gerektiği hakkında görüşlerini bildirmelerini istemiştir. Bunun
üzerine III. Selim’e ikisi yabancı olmak üzere 22 rapor sunulmuştur. Bu raporlarda askerî sorunlar ve bunların
çözümleri hakkında görüşlerin yanı sıra idari ve sosyal meselelere de değinilmiştir. III. Selim tahta çıktıktan sonra
ülkenin ileri gelen devlet adamlarından oluşan bir danışma meclisi (Meşveret Meclisi) toplamıştır. III. Selim bu
meclisin hazırladığı raporlar doğrultusunda Nizam-ı Cedid (yeni düzen) adı verilen yenilikler yapmıştır. Nizam-ı
Cedid adıyla Avrupa tarzında bir askerî ocak kurmuş ve bu ocağın masraflarını karşılamak için İrad-ı Cedid adıyla
yeni bir hazine oluşturmuştur. Avrupa başkentlerinde (Paris, Londra, Berlin, Viyana) daimî elçilikler açılmıştır.
Buna göre III. Selim ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Henüz ülke yönetiminin başına geçmeden yapmayı düşündüğü yenilikler ile ilgili öneriler almıştır.

B) Avrupa’yı yakında takip etmek istemiş, ülkedeki sorunlar ve bunların çözümü hakkında raporlar hazırlatmıştır.
C) Döneminde yapılan yeniliklerin tamamının askeri alanla ilgili olduğu görülmüştür.
D) Devlet yönetiminde farklı kişilerin görüşlerine başvurmayı uygun görmüştür.

51