Page 190 - 7mod_tur

TEST
3
Çoklu Kazanım Soruları

5-8. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Gökkuşakları ışık ışınlarının su damlaları içinden geçerken kırılmasıyla ve yansımasıyla oluşur. Bir ortamın için-
de hareket eden ışık ışınları başka bir ortamla karşılaştıkları zaman ya yansıyarak aynı ortamın içinde kalırlar
ya da kırılarak diğer ortama geçerler. Yansıma durumunda ışığın ara yüzeye geliş açısı ile dönüş açısı aynıdır.
Ancak kırılma sırasında açı değişir. Kırılma açısı ortamların kırılma indisleri tarafından belirlenir. Ayrıca kırılma
indisi ışınların dalga boyuna bağlı olarak değiştiği için farklı renkteki ışınlar farklı açılarla kırılır. Örneğin beyaz
ışık farklı dalga boylarındaki ışınların bir bileşimidir. Farklı dalga boylarındaki ışınlar bir prizmanın içinden geçi-
rildiği zaman farklı açılarla kırılır (bir kez prizmaya girerken bir kez prizmadan çıkarken). Böylece beyaz ışık
kendini oluşturan farklı renklerdeki ışıklara ayrışır. Kırılma açısı kırmızı renk için en büyük, mor renk için en
küçüktür. Gökkuşağının oluşumu da ışığın prizmadan geçerken renklere ayrışmasına çok benzeyen bir süreçtir.
Işık ışınları, su damlalarının içine girerken ve içinden çıkarken birer kez kırılmaya uğrar. Ayrıca damlaların için-
deyken birkaç kez yansıyabilirler. Işınlar, damlaların içinden çıkmadan önce bir kez yansıdıkları zaman renklerin
dıştan içe doğru kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert, mor olarak sıralandığı gökkuşakları oluşur. Işınlar iki
kez yansıdığı zamansa renklerin sıralanışı tersine döner. Işık ışınlarının iki ya da daha fazla kez yankılanma-
sıyla da gökkuşakları oluşabilir. Ancak böyle gökkuşakları genellikle çok solgundur.
Gökkuşakları aslında tam bir çember şeklinde oluşur ancak onun bu şekilde görülebilmesi için Güneş’in ufkun
üzerinde yaklaşık 40 dereceden fazla yükselmemiş olması gerekir. Bu yüzden yer yüzeyinden bakıldığında gök-
kuşakları yarım bir çember biçiminde görünür. Ancak yüksek bir dağın tepesinden ya da yükseklerde uçan bir
uçağın içinden baktığınız zaman tam bir çember biçiminde gökkuşakları görebilirsiniz.

5. Gökkuşağı ile ilgili,

I. Işık ışınlarının su damlalarının içinden geçerken kırılması ile meydana gelir.
II. İçerisindeki renklerin sırası ve koyuluğu bazı durumlarda birbirinden farklı olabilir.
III. Hiçbir zaman tam bir çember olarak göremeyiz.
IV. Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert, mor renklerden oluşur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV

6. Gökkuşağı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Nasıl oluştuğuna B) Hangi renklerden meydana geldiğine
C) Oluşmasının sebebine D) Nerelerde görülebileceğine

7. Gökkuşağının yer yüzeyinden tam bir çember olarak görülememesinin nedeni aşağıdakilerden hangi-
sidir?

A) Güneş’in ufkun üzerindeki yüksekliği ile yer yüzeyindeki yükseklik arasındaki açı farkının olması gerekenden fazla olması
B) Güneş ışınlarının gücünün yer yüzeyine ulaşıncaya kadar azalması
C) Güneş’in doğduğu andaki ışığın 40 dereceden fazla bir açıyla yer yüzeyine gelmesi
D) Güneşten gelen ışığın yansıma açısının uygun olmaması

8. Metnin koyu yazılmış bölümünde yer alan anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anlamca çelişen sözcükler kullanılması B) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması

C) Mantık hatası D) Gereksiz sözcük kullanılması

190