Page 94 - 8ink_dnm

7. Gazi Mustafa Kemal sadece kendi şahsını değil; 9. Lozan Antlaşması’nda, Türki-
aynı zamanda Türk milletinin hayalini, özgür yaşa- ye’nin Boğazlar üzerindeki
yabilmek ve varlığını devam ettirebilmek için orta- egemenlik haklarını sınırlayı-
ya koyduğu mücadeleyi temsil eder. Gazi Mustafa cı hükümler yer alıyordu. Tür-
Kemal; cumhuriyet demektir, hürriyet demektir, kiye, Nisan 1936’da Lozan
yenilik demektir. Bunlardan rahatsız olanlar, bu Barış Antlaşması’na taraf olan
değerleri ve cumhuriyeti yok etmek için Gazi Mus- devletlere birer mektup gön-
tafa Kemal’e suikast düzenlemeye karar verdiler. dererek Boğazlar Sözleşmesi’nin değiştirilmesini
Mustafa Kemal’e yapılan suikast girişimi sonrası istedi. Almanya ve İtalya’nın saldırgan politikaları,
bu olay Türk milleti tarafından nefretle karşılanmış Türkiye’nin güvenliği açısından Lozan Antlaşma-
pek çok yerde kınama mitingleri yapılmıştır. sı’nın Boğazlarla ilgili hükümlerinin gözden geçiril-
mesini gerekli kıldı. İsviçre’nin Montrö kentinde
Suikast girişimine karşı Türk milletinin verdiği
tepki; Boğazlarla ilgili kararları görüşmek üzere yeni bir
konferans toplandı. Bunun üzerine Montrö Boğaz-
I. İlke ve inkılaplara lar Sözleşmesi ile boğazların yönetimi Türkiye’ye

II. Cumhuriyetin getirdiği değerlere bırakılmıştır.
III. Saltanat makamına Verilen metinden hareketle aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
kavramlarından hangilerine olan bağlılığını
gösterir? A) Dünyadaki yeni siyasi gelişmeler boğazlar konusun-
da Türkiye’nin elini güçlendirmiştir.
A) Yalnız III B) I ve II
B) Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye boğazlarda
C) I ve III D) I, II ve III egemen devlet özelliği kazanmıştır.
C) Türkiye, Boğazlar Sorununu hukuki zeminde, barışçıl
yolla çözmüştür.
D) Lozan Antlaşması’nda, Boğazlar konusunda Türkiye
lehine kararlar alınmıştır.

10. İtalya’nın Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’ya yönelme
politikası yanında Habeşistan’a saldırması ülke-
mizin doğu sınırlarının güvence altına alınmasını
8. Türkiye, 26 Eylül 1925’te bir genelge hazırlayarak gerekli kıldı. İtalya’nın politikaları Türkiye gibi Orta
yabancı okullarda Türk dili, tarih ve coğrafya gibi Doğu ülkelerini de endişelendirdi. Orta Doğu’nun
derslerin Türkçe olarak Türk öğretmenleri tara- güvenliğini sağlama çalışmaları 1935’te Türkiye,
fından okutulması ve Türk müfettişlerce denet- İran ve Irak’ın girişimleriyle Cenevre’de başladı. 8
lenmesi esasını kabul etti. Yabancı okullar bu Temmuz 1937’de Tahran’daki Sadabat Sarayı’nda
genelgeye uymak istemediler. Genelgeye uymak Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Sadabat
istemeyen bazı okullar kapandı. Geri kalanlar da Paktı adı verilen bir dostluk antlaşması imzalandı.
kapanmamak için kuralları kabul ettiler ve böylece
sorun çözüldü. Ancak bu olay Türk - Fransız ilişkile- Verilen parçada aşağıdaki soruların hangisinin
ri yanında ABD ve diğer Avrupa Devletleriyle olan cevabına ulaşamayız?
ilişkileri de olumsuz etkiledi. Buna rağmen Türkiye, A) Sadabat Paktı’nın oluşumunu hızlandıran gelişmeler
konuyu kendi iç sorunu sayarak uygulamalarına nelerdir?
GENEL DENEME 9 Türkiye’nin yabancı devletleri iç işlerine karış- B) Sadabat Paktı hangi devletler tarafından imzalanmış-
devam etti.
tır?
tırmaması Türk Dış Politikasının hangi ilkesi ile
C) Ülkemizin doğu sınırında tehdit unsuru oluşturan
yakından ilgilidir?
devlet hangisidir?
A) Akılcılık B) Gerçekçilik D) Sadabat Paktı hangi olay sonunda geçerliliğini yitir-
C) Bağımsızlık D) Karşılıklık miştir?

92