Page 121 - 8pup_tur

TEST Fiilimsiler
4 Fiilimsiler Denemesi

1. İsim-fiiller, fiil kök ya da gövdesine getirilen “-ış, -iş, -me, -ma, -mek, -mak” ekleriyle elde edilir. Böylece bu söz-
cükler cümle içinde isim görevinde kullanılır. Örneğin “Çıkan tarihi eserlerin müzeye taşınması üç gün sürdü.”
cümlesinde “taşınması” sözcüğü isim-fiildir. Çünkü “taşı-” fiiline “-ma” isim-fiil eki getirilmiş ve sözcük cümlede
isim görevinde kullanılmıştır.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük isim-fiildir?
A) Halk ozanımız ömrü boyunca birbirinden güzel koşmalara ses vermiştir.
B) Yoğurt kaymak tutmuşsa güzel mayalanmıştır, derdi annem.

C) Tezgâhın üzerinde bir karış toz var, sen öylece tembel tembel oturuyorsun.
D) Beni görmesiyle yanıma koşup sarılması bir oldu.

2. Sıfat-fiiller, kendilerinden sonra gelen isimleri niteler. Fakat bazı durumlarda kendilerinden sonra gelen bu
isimler düşer. Bu durumda sıfat-fiiller düşen ismin görevini de üstlenir. Bunlara adlaşmış sıfat-fiil denir. Örneğin
“Konuşanlar başkan tarafından tahtaya yazıldı.” cümlesinde “konuşanlar” adlaşmış sıfat-fiildir. Çünkü “konuşan
öğrenciler” ifadesinde “öğrenciler” ismi düşmüştür.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat-fiile yer verilmiştir?
A) Konuşan, eğlenen, gülen insanları çevremizde görmek isteriz.
B) Süzülerek uçan kuşların özgürlüğünde buldum adını ey vatan!

C) Hiç güleceğim yoktu, ilahi Adnan!
D) Hiç duymadığımız türküler söylüyordu Emrah ağabey.

3. Fiilimsi Türü Aldığı Ekler Örnek Cümle
Kalemin kağıda her dokunuşu, yeni bir dünyanın kapılarını
I İsim-fiil -ış, -iş, -uş, -üş
aralar benim için.
II Sıfat-fiil -dık, -dik, -duk, -dük Bugün sınıfça İstiklal Marşı'nı okuduk.

III Zarf-fiil -ken Ben senin yaşındayken akşama kadar tarlada çalışıyordum.

IV İsim-fiil + Sıfat-fiil -me, -ma, -an, -en Çiçeklerin açması erken gelen bahardır.

V Sıfat-fiil + Zarf-fiil -dık, -dik, -ıp, -ip Bildiği tüm konuları unutup sınavdan düşük not almış.

Bu tabloda kaç numaralı satırlardaki örnek cümlelerde yanlışlık yapılmıştır?
A) I ve III B) II ve III C) II, IV ve V D) I, IV ve V

4. Fiilimsi eklerini alan ama fiilimsi olmayan kalıcı isimler vardır. Örneğin “Akşam yediğim dolma çok güzeldi.” cüm-
lesinde “dolma” sözcüğü kalıcı isimken “Kovanın dolması uzun sürdü.” cümlesinde “dolması” sözcüğü fiilimsidir.
Bu bilgilere göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde kalıcı isim kullanılmamıştır?

A) Kalem gibi ince sarmalar yapmak hüner gerektirir.
B) Birden hava kararmaya başladı.
C) Deneme yazarları düşüncelerini samimi bir üslupla kaleme alır.
D) Anneme pazardan üzeri çiçekli mor bir yazma aldım.

121