Page 103 - 6_og_5li_ds

9.
Bir insanın herhangi bir konuda duygu, düşünce ve görüşlerini paylaşmak amacıyla kesin hü-
kümlere varmadan samimi bir üslupla yazdığı yazılara deneme denir. Deneme tür ve üslup ola-
rak pek çok metin türüne yaklaşır. Bu yüzden de yazılması en zor olan türlerdendir. Belki de
adı bu yüzden denemedir. Deneme yazarken paylaşımcı ve samimi bir üslup kullanırken güncel
konulara değinmede sohbete, düşünmemizi ortaya koyarken fıkraya, duygularımızı ortaya ko-
yarken eleştiriye yaklaşma riski her zaman vardır.

Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi deneme türüne örnektir?

A) İnsanı yeni dünyalara götürdüğü için kitaptan korkulmamalı. Kitaptan korkmak, insan düşüncesinden korkmak, insanı
kabul etmemektir. Kitaptan korkan adam, insanı kendi olmasında korkması demektir. “Bırak, senin yerine ben düşünü-
yorum!” demekle, “Falan kitabı okuma!” demek arasında hiç bir fark yoktur. İnsanoğlu her şeyden evvel kendine sorum-
ludur. Kitaptan mahrum edilen insan, kendiliğinden bir paçavra hâline düşer.
B) Okul gezisi düzenlemeye karar vermiştik. Neredeyse bütün okul ile ormana gezmeye gitmiştik. Çoktandır bu geziyi
hayal ediyorduk. Herkes çok heyecanlıydı; bazı arkadaşlarımız kek, bazıları ise pastalar, börekler getirmişti. Hep beraber
güzelce bir piknik yapmıştık. Hocalarımız değişik programlar hazırlamışlardı. Bunlardan bazıları sessiz sinema idi. Çok
çok eğlenmiştik. Daha sonra erkekler olarak biz futbol oynadık, kızlar yakar top oynadı.

C) Bazı insanlar okumakta zorluk çeker. Bu durum yaşa bağlı değildir. Nedenleri arasında sağlık sorunları, işitme, özellikle
de görme bozuklukları sayılabilir. Bazen de çocuklar okulda iyi öğretilmediği için okumayı öğrenemez. Küçüklüklerinde
durmadan evden eve taşınan ailelerin çocukları değişik okullara uyum sağlamakta güçlük çekebilir, bu yüzden iyi oku-
yamayabilirler. Ayrıca bazı çocuklar okumaktan hoşlanmayabilir, başka şeylerle uğraşmak onları daha mutlu edebilir.
Yapılan araştırmalara göre küçük yaşta okumayla tanıştırılan çocukların ileriki yıllarda daha başarılı oldukları görülüyor.
D) Günümüzde iyice kendini gösterse de özellikle beş altı seneden beri edebiyatımıza kök salan yabancı kelime kullanma
özeni büyük bir problem olarak karşımızda duruyor. Özellikle bazı yazarlar yazarların yabancı kelimeleri kullanarak ken-
dilerini bilgili gösterme çabalarında olmaları, Türkçemizin güzelliklerini göz ardı etmeleri özellikle genç yazarlarımız için
ciddi bir problem oluyor.

10.

Çeşmeden su içmeye çalışırken yılanı fark eden Rüzgâr’ın gözleri korkuyla fal taşı gibi açılınca yılan şöyle dedi:”
Hey çocuk, korkmana gerek yok. Bilmez misin, biz yılanlar su içene karışmayız.”
Bu öyküde aşağıdaki söz sanatlarından hangisinin örneği yoktur?

A) Konuşturma B) Tezat C) Kişileştirme D) Benzetme

5