Page 190 - 8_og_5li_ds

16. Atmosferin %78’i azot(N ), %21’i oksijen(O ) ve %1’i diğer gazlardan oluşmaktadır.
2 2

➤ Havadaki serbest azot(N ) yıldırım olayı ile toprağa geçer.
2
➤ Topraktaki azot çözeltisi azot bağlayıcı bakteriler yardımıyla kullanılabilir azotlu bileşiklere dönüştürülür.

➤ Bitkiler kökleri yardımıyla topraktaki azotlu bileşikleri alarak kullanırlar.
➤ Ölü canlılar ve canlı atıkları topraktaki ayrıştırıcılar yardımıyla parçalanarak toprağa ve havaya azot kazandırılır.
Yukarıdaki azot döngüsü ile ilgili görsel ve bilgiler doğrultusunda;
I. Bitkiler doğrudan havadaki azotu kullanabilirler.

II. Topraktaki bazı bakteriler ve yıldırım olayları toprağa azot kazandırır.
III. Canlıların vücudunda bulunan azotlu bileşikler canlıların ölümünden sonra tekrar doğaya kazandırılır.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

17. Toplumda kirpi veya kurbağa balığı olarak da bilinen balon balığı (Fugu)
zehirli balık türleri arasındadır. Bilinen en yaygın özelliği tehlike anında
düşmanlarından korunmak için vücudunun 2-3 katı kadar balon gibi şiş-
mesidir; ki bu yüzden adı balon balığı olarak kalmıştır. Bu balıkların özellik-
le göz yapıları çok farklıdır. Gözlerine aşırı ışık yansıması anında kimyasal
bir madde salgılayarak bir tür kimyasal güneş gözlüğü ortaya çıkartırlar ve
güneşin zararlı ışınlarından kendilerini korurlar. Denizin karanlık sularında
ise net görebilme özelliğine sahiptirler. Vücudunun etrafında dikenler
bulunur. Karın kısmı beyaz, sırt kısmı koyu ve üzeri koyu yeşil veya siyah
renkli beneklerle kaplıdır. Dikenleri normal hâldeyken diğer balıklardan
ayırt edilemez şekilde vücuduna yapışık vaziyettedir.
Yukarıda balon balığının yaşama şansını artırmak için geçirdiği bazı adaptasyonlardan bahsedilmiştir.
Aşağıdaki adaptasyon örneklerinden hangisi balon balığının geçirdiği adaptasyonlarla benzerlik
göstermemektedir?
A) Develerin hörgüçlerinde yağ depolayarak uzun süre bir şey yemeden yaşayabilmeleri
B) Bukalemunun bulunduğu ortama göre renk değiştirerek düşmanları tarafından fark edilmemesi
C) Kutup ayılarının derilerinin altında yağ depolayarak vücutlarını soğuktan koruması

D) Balıkların yumurtlama döneminde yüzlerce yumurta üreterek yumurtalarını sığ sulara bırakması

20