Page 171 - 8ogtur_sb
P. 171

FİİLİMSİLeR                                                             TEST – 5


          1.                                              4.
                                                                Sıfat fiiller, kendilerinden sonra gelen isimle-
                  Fiilimsiler, fiillerin aldığı “fiil çekim eklerini”   ri niteler. Ancak bu isimler düşerse sıfat fiiller
                  yani şahıs ekleri, haber ve dilek kiplerini ala-  isimlerin görevini de üstlenir. Bu tip sıfat fillere
                  mazlar. Örneğin “Bahçede top oynadılar.”      adlaşmış sıfat fiil denir. Örneğin “Sokağa atı-
                  cümlesinde “oynadılar” çekimli fiildir çün-   lanları görsen üzülürsün.” cümlesinde “atılan-
                  kü “oyna-“ fiili görülen geçmiş zaman ve 3.
                  çoğul şahıs eki almıştır. Oysa “Bahçede top   lar” adlaşmış sıfat fiildir. Çünkü kendisinden
                  oynamak istedi.” cümlesinde “oynamak” fi-     sonra gelen “eşyalar” ismi düşmüştür. Yani
                  ilimsidir çünkü kip ve şahıs eki almamıştır.  “sokağa atılan eşyalar” değil de “sokağa atılan-
                                                                lar” olmuştur.

              Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-    Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
              gisinde “topla-“ sözcüğü fiilimsi olarak kullanıl-  adlaşmış sıfat fiil vardır?
              mıştır?                                         A)  Nöbetten dönen askerler hızlı adımlarla binaya giri-

              A)  Topla eşyalarını kış, ilkbahar geldi ve sen gidiyorsun.   yordu.
              B)  Toplanmış eşyalar birer birer, sanırım ayrılık vakti gel-  B)  Yemeğini yiyenler sofradan birer ikişer kalkıyordu.
                miş.                                          C)  Tanınmış insanlar sokakta rahat yürüyememekten

              C)  Toplanan zeytinler hasır sepetlere boşaltılıyordu.  şikâyet eder.
              D) Topladık bir yere yarın taşınacak eşyaları.  D) Bildiğim sorulardan başlayınca süreyi yetirebiliyo-
                                                                rum.





          2.   Bilim insanları, Avustralya'da göktaşı  (I)çarpma-  5.   Fiil kök ya da gövdelerine gelen -ken eki zarf fiil
              sı sonucu  (II)oluşmuş eski bir krater keşfetti. Bu   OMAGE  yapar.  Ancak -ken  eki  isimlere  de gelebilir. Bu
              bulgunun gezegenimizde eski buzul çağının nasıl   durumda bu eki alan sözcük fiilimsi olmaz. Örne-
              sona (III)erdiğine dair (IV)açıklayıcı bilgiler içere-  ğin “konuşurken” zarf fiildir ancak “çocukken” zarf
              bileceği belirtiliyor.                          fiil değildir.
              Metinde yer alan numaralanmış sözcüklerden      Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
              hangisi fiilimsi değildir?                      gisinde -ken eki eklendiği sözcüğü zarf fiil yap-
                                                              mıştır?
              A)  I      B)  II     C)  III     D) IV
                                                              A)  Tam köy yoluna dönecekken arabanın tekerleği pat-
                                                                ladı.
                                                              B)  Evde misafirler varken ders çalışamıyordu.
                                                              C)  Siz bu şirkette yokken biz vardık Ahmet Bey!
          3.   İsim fiiller cümle içinde isim görevinde kullanıldığı   D) Bu servis sayesinde telefonunuz kapalıyken de sizi
              için isim çekim eklerini alabilir. Örneğin “Konuşma-  kimin aradığını öğrenebilirsiniz.
              sı çok dokunaklıydı.” cümlesinde “konuşma” isim
              fiildir ve “-sı” aitlik eki almıştır.
              Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerde yer
              alan altı çizili isim fillerden hangisi diğerlerin-  6.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili fii-
              den farklı bir isim çekim eki almıştır?         limsi diğerlerinden farklı türde bir fiilimsidir?

              A)  Tartışmayı bitirmek için mikrofonu eline aldı.  A)  Okunacak kitapları alttaki raflara koydu.
              B)  Çocuklar oynamaktan sıkılınca evlerine girdi.  B)  Kıyafetlerine  sinmiş kızartma kokusundan rahatsız
                                                                oldu.
              C)  Yürüyüşün aynı babana benziyor oğlum.
                                                              C)  Arkadaşıyla barışınca yüzü gülmeye başladı.
              D) Eşyaların arkalarında saklanmaya bayılırdı.
                                                              D) Alışılmadık bir sıcak var bu sene.

                                                       171
   166   167   168   169   170   171   172   173   174   175   176