Page 102 - 8ogmot_tum_1_dnm

9. Aşağıdaki metinlerden hangisinin anlatımı bir yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Tiyatro tarihimiz için önemli bir isim olan Cevat Fehmi’nin oyunları, dönemin toplumsal çehresini tanımak açısından
belge niteliğinde olup topluma yönelttiği eleştirilerinde etik bir duruşla; iyiye duyduğu yakınlığı, kötüye karşı takındığı
öfkeyi, ezilene beslediği merhameti, doğruya ve güzele karşı hayranlığı ön planda tutmuş, bu çerçeveyi aşmamaya özen
göstermiştir. Konuları ve kişileri, kentli orta sınıf ortamından köye kadar uzanan 1940’lı yıllarda kaleme aldığı bu oyun-
larla 1960 ve sonrasında yazdıkları arasındaki farklılık, toplumun değişim ve gelişim düzeyine de önemli ölçüde tanıklık
eder.
B) Kısaltmalar; sıkça kullandığımız kuruluş, yer, unvan gibi genellikle birkaç kelimeden bazen de tek kelimeden oluşan
yapılardır. Dilde kolaylık sağlamak amacıyla belirli harflerini alarak bir tür kodlama olarak tanımlayacağımız bu işlem,
modern dillerde sık başvurulan bir yoldur. Sıkça kullanımından dolayı bir kelime gibi değişmez bir yapıya sahip olan
kısaltmalar, zamanla adeta bir kelime halini alır: GATA, TEK, ODTÜ, MEB, vb.
C) Hangi kelime teselli eder seni? Hangi ses, hangi beste, hangi melodi şu sessiz çığlıkların kadar insanlığın çoraklaşmış
ruhuna tesir edebilir? Ah Emine! Yemeninin uçlarına gözyaşlarını sildiğinde, ruhundaki besteyi kâğıtlara dökebilmek
mümkün olsaydı, olabilseydi… O zaman, işte o zaman insan taraflarına asla ulaşamadığımız, kaba yaradılışlı oluşlarında
gizli ittifaklara vardığımız, maddeye, sese ve söze ait hiçbir şeyin etkilemediği çorak ve şerha şerha çatlamış ruhları sula-
mak ne kadar kolay olurdu, değil mi?

D) Köy Enstitülerinde uygulanan eğitim yönteminin enstitülerin günlük yaşayış ve işleyişinde demokratik bir anlayış ve
ortak sorumluluk ilkeleriyle iç içe olduklarını da söylemeli. Gerçekten öğrenciler, öğretmenler ve idareciler aynı koşullar
içinde yaşıyor ve çalışıyorlardı; giyinişlerinde bile farklılık yoktu. İşlerde ve çalışmalarda birbirini tamamlayıcı ödevler
vardı ama yaşayışta bir değişiklik yoktu. Öte yandan, herkes yönetime doğrudan doğruya katılmaktaydı.

10. Aralarında ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanın güçlü olandan yola çıkılarak anlatılmasına “benzetme”, insana
ait bir özelliğin insan dışı bir varlığa verilmesine “kişileştirme”, insan dışında bir varlığın bir şeyler söylemesine
“konuşturma”, bir varlık, durum ya da olayın olduğundan daha büyük ya da küçük gösterilerek anlatılmasına
ise “abartma” denir.
Buna göre,
Ey çiçeklerin insanlarla söyleştiği bahçe
Sonradan duydum gülün bana “merhaba” demesini

Senin bakışınmış bana hayat veren
Senmişsin bir damla suda fırtına koparan
dizelerinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine başvurulmamıştır?

A) Benzetme B) Kişileştirme C) Konuşturma D) Abartma

5