Page 71 - og_7den_8e_Tur

7'DEN 8'E 3. BÖLÜM
PARAGRAFTA ANLAM

5. PARAGRAFIN AKIŞINI BOZAN CÜMLE

Bir paragrafı oluşturan cümlelerin hepsi konu ve düşünce bakımından birbiriyle bağlantılı olmalıdır. Paragraf-
tan koparak paragrafın konusundan ve ana düşüncesinden uzaklaşan cümle metnin akışını bozar.

Örnek:

İnsan, çok güzel ve bir o kadar da hayret verici özelliklerde yaratılmıştır. (I)Mesela yürümek
için iki ayağımız var ve bunları istediğimiz gibi kullanabiliyoruz. (II)Aynı şekilde gözlerimiz
sayesinde çevremizi çok net görebiliyoruz. (III)İşte, duygular da bunun gibidir ve her bir duy-
gu, hayatımıza ayrı bir güzellik ve anlam katar. (IV)Bazen duygularımızı kontrol altında tutma-
yı başarmalıyız. (V)Bir sürprizle karşılaştığımızda mutlu olmamız ya da akraba ziyaretleri için
heyecanlanmamız harikulade şeyler değil midir?

Bu metinde “I, II, III ve V” numaralı cümlelerde “insanın hayret verici özelliklerinden”
söz edilmiştir. IV numaralı cümledeyse paragrafın bütünündeki konudan uzaklaşarak
“duyguların kontrol altına alınmasından” söz edilmiştir. Bu metinde “IV” numaralı cümle
anlatımın akışını bozmuştur.

ETKİNLİK-7
Aşağıdaki metinlerde anlatımın akışını bozan cümleyi tespit edip boşluklara yazınız.

Tarımla uğraşan insanlar, seneyi keşfettiler. Güneşin durumuna ve mevsimlere göre her sene han-
gi zamanda ekim ve hasat edeceklerini hesapladılar. (I)İnsanlar, tarih boyunca birden fazla takvim
kullandılar. (II)Mesela güneşin konumuna bakarak bir tarih belirlediler. (III)Her 365 gün 6 saatte bir
güneşin aynı noktaya, aynı yönden geldiğini fark ettiler. (IV)Bu aradaki geçen 365 günlük zamana
ise sene ismini verdiler. (V)Ancak sonra fark ettiler ki aya bakılarak hazırlanan 29 günlük aylar güne-
şe göre hazırlanan bir seneyi karşılamıyor, 11 günlük bir fark oluşuyordu.

Bu metinde …………. numaralı cümle, anlatımın akışını bozmaktadır.

Otomobiller yaşamımızı ne kadar kolaylaştırıyor değil mi? (I)Bir yerden başka bir yere rahat ve gü-
venli bir biçimde ulaşmak onlar sayesinde çok kolay. (II)Ancak bizim için sağladıkları bu kolaylıklara
karşın doğaya zararlı bazı etkileri bulunduğunu da unutmamak gerek! (III)Son yıllarda araba firmaları,
elektrikli modelleri pazarlarında daha da fazla yer vermeye başladı. (IV)İşte, bu etkileri biraz olsun azal-
tabilmek için bilim insanları, melez otomobil adı verilen ve farklı bir teknolojiyle çalışan otomobiller
geliştiriyor. (V)Üstelik bu otomobiller sayesinde ulaşım daha düşük maliyetlerle sağlanabiliyor.

Bu metinde …………. numaralı cümle, anlatımın akışını bozmaktadır.

Okuldan geldiniz, çok yorgun hissetmenize rağmen çalışmak üzere sandalyenize oturdunuz. Ancak
10 dakika sonra biraz dinlenmek için masadan kalkmak istediniz. (I)Bu nedenle işinizi o an tamamla-
yamadınız ve başka bir zamana ertelediniz. (II)Onlarca ödevin, çözülecek test kitaplarının, yapılacak
projelerin gözünüzü korkutmasına izin vermeyin. (III)Bazen de bir işe başlamadan önce gereksinim-
lerinizi göz ardı ettiğiniz için işi yarım bırakmak zorunda kalabilirsiniz. (IV)Peki, bunun üstesinden
nasıl gelinebilir? (V)Bir işe başlamadan önce dikkati kendinize vermeyi deneyebilirsiniz. (VI)Aç, yor-
gun, yalnız ya da öfkeli hissediyorsanız bir işe başlamayın.

Bu metinde …………. numaralı cümle, anlatımın akışını bozmaktadır.

70