Page 9 - og_7den_8e_Tur

7'DEN 8'E 1. BÖLÜM
SÖZCÜKTE ANLAM

SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ

1. EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) SÖZCÜKLER

Yazılışları farklı ancak anlamları aynı olan sözcüklerdir. Bu sözcükler birbirinin yerine kullanılabilir.

Örnekler:
❖ Bu sene ağaçlar fazla meyve vermedi.
Bu yıl ağaçlar fazla meyve vermedi.
Bu cümlelerde “sene” ve “yıl” sözcükleri eş anlamlıdır. Örnekte de görüldüğü gibi birbirinin yerine
kullanılabilmektedir.

❖ Yaşlı adam, ağır adımlarla yolun karşısına geçti.
İhtiyar adam, ağır adımlarla yolun karşısına geçti.
Bu cümlelerde “yaşlı” ve “ihtiyar” sözcükleri eş anlamlıdır.

2. ZIT ANLAMLI SÖZCÜKLER

Anlamca birbirinin tersi olan, birbiriyle çelişen sözcüklerdir.

Örnekler:
❖ Dolu şişeleri arabaya yüklerken boş şişelerin de kapağını açıyordu.
Bu cümlede yer alan “dolu” ve “boş” sözcükleri zıt anlamlıdır.

❖ İyi insan, her zaman kötü insana göre daha çok mutlu olur.
Bu cümlede yer alan “iyi” ve “kötü” sözcükleri zıt anlamlıdır.

UYARI: Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı değildir.
Örnek:
Sözcük Olumsuzu Zıt Anlamı

Gelmek Gelmemek Gitmek

3. EŞ SESLİ (SESTEŞ) SÖZCÜKLER

Yazılışları ve okunuşları aynı ancak anlamları farklı olan sözcüklerdir.
Örnekler:

Veli, saatlerdir evin bahçesini kazıyor.
kaz
Bu sene her zamankinden daha kalabalıktı kaz sürüsü.

Bu iki cümlede kullanılan “kaz” sözcüğü sesteştir. İlk cümlede eylem olarak kullanılırken ikinci cümle-
de hayvan türü olarak kullanılmıştır.

Çay, köyün su ihtiyacını karşılamada en büyük paya sahipti.
çay
Simit ve çay, kahvaltıda en sevdiğim ikilidir.

İlk cümlede “çay” sözcüğü, akarsu türü olarak kullanılırken ikinci cümlede içecek türü olarak kullanıl-
mıştır.

8