Page 243 - Nartest_8_sf_Tane Tane inkilap Defter Kitap.indd
P. 243
Demokrasi Yolunda Güçlü Adımlar | Tane Tane TEST – 1
1. Atatürk, çok partili hayata geçilmesini demokrasi- 3. Türkiye’de çok partili siyasi hayata geçişi hızlandı-
nin önemli bir gereği olarak görmüş, Cumhuriyet ran ulusal ve uluslararası nedenler ortaya çıkmıştır.
Halk Fırkası’nın kurarak partileşme yolunda ilk adı- Buna göre;
mı atmıştı. Sonrasında onun açtığı yolda Terakki-
perver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet I. Türkiye’nin demokratik anlayışın hâkim olduğu
Fırkası kurulmuştu. Fakat Terakkiperver Cumhuri- Batılı ülkelere yaklaşma isteğinin bulunması
yet Halk Fırkası Şeyh Sait isyanı ile bağlantılı oldu- II. 20 yıldan fazla süren tek parti iktidarından hoş-
ğu için kapatılmıştı. Serbest Cumhuriyet Fırkası nutsuzlukların olması
ise partinin kısa sürede cumhuriyet karşıtları ile
dolması üzerine kurucusu Ali Fethi Bey tarafından III. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün savaşın
faaliyetlerine son verilmesi ile siyasetten çekilmiş- zorunlu kıldığı şartlar ortadan kalktığında çok
ti. Atatürk döneminde bir daha parti açılması giri- partili sisteme geçişin destekleyicisi olacağını
şiminde bulunulmadı. vurgulaması
Bu bilgilere bakıldığında aşağıdakilerden han- IV. Birleşmiş Milletler Antlaşması’nı kabul eden
gisi söylenemez? Türkiye, bu antlaşmanın demokratik ilkelerine
uygun davranmak zorunda olması
A) Atatürk’ün yaşadığı dönemde çok partili hayata geçi-
lememiştir. durumlarının çok partili hayata geçişi hızlan-
dıran ulusal ve uluslararası nedenler olarak
B) Türkiye’de demokratik yaşam tam olarak gerçekleşe-
memiştir. eşleştirilmesi hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?
C) Hükümetin denetlenmesi için oluşan ortam devam TANE TANE ÇÖZ
ettirilmiştir. Ulusal Uluslararası
D) Atatürk çok partili hayata geçişin öncülüğünü yap- A) I ve II III ve IV
mıştır. B) I ve III II ve IV
C) II ve III I ve IV
D) II ve IV I ve III
4. Türkiye’de;
2. II. Dünya Savaşı’nın koşulları nedeniyle savunma
harcamalarında yaşanan artış, bazı temel ihtiyaç 18 Temmuz 1945’te, Nuri Demirağ’ın başkanlı-
mallarının yokluğu ve hayat pahalılığı gibi etken- ğında Millî Kalkınma Partisi kuruldu.
ler, özellikle dar gelirli vatandaşları oldukça olum- 7 Ocak 1946’da Celal Bayar’ın başkanlığında
suz bir şekilde etkilemiştir. Sıkıntıları hafifletmek Demokrat Parti kuruldu.
için her ne kadar birçok tedbir alınmış olsa da,
savaşın yıkıcılığı karşısında bu tedbirler başarılı 1946’da Demokrat Parti’den başka on üç parti
olamamıştır. Savaş döneminde oluşan bu olumsuz daha kuruldu.
ortam, vatandaşlar arasında tek parti yönetimine Bu bilgilere göre;
yönelik hoşnutsuzluğu artırmış ve bu hoşnutsuz-
luk çok partili hayata geçişin iç dinamiğini oluştur- I. Türkiye’de çok partili hayata geçiş sağlanmıştır.
muştur. II. Ülkede demokrasinin gelişmesi için önemli
Yukarıdaki metinde II. Dünya Savaşı sonrası adımlar atılmıştır.
çok partili hayata geçişte etkili olan hangi alan- III. Millî Kalkınma Partisi’nin kurulması ile Türki-
daki nedenlerden bahsedilmiştir? ye’de ilk kez çok partili siyasi hayata geçiş res-
A) Askeri men gerçekleşmiştir.
B) Ekonomik yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
C) Kültürel A) I ve II B) I ve III
D) Siyasi C) II ve III D) I,II ve III
243
