Page 163 - 7meta_mat
P. 163

Ters Orantı

          Oran ve Orantı                                                                           Öğreten Sorular




                                                          Altın Bilgiler
           Orantıyı oluşturan çokluklardan biri artarken diğeri aynı oranda azalıyorsa veya biri azalırken diğeri aynı oranda artıyorsa, iki çokluk
           arasında ters orantı vardır. Ters orantıda sabit sayı çoklukların birbiriyle çarpımıdır. (k = x · y)

             Örnek                                                 Örnek
           3 usta bir daireyi birlikte 8 saatte boyayabiliyor. Buna göre aynı   Dakikada 160 kelime okuyan Murat bir kitabın tamamını 3
           hızda çalışan 4 usta aynı daireyi kaç saatte boyar?   saatte bitiriyor. Buna göre Murat’ın kitabın tamamını 2 saatte
                                                                 bitirebilmesi için 1 dakikada kaç kelime okuması gerektiğini
            Çözüm
                                                                 hesaplayalım.
           Usta sayısı artığı için işin bitme süresi azalacaktır. (Ters orantı)
                                                                  Çözüm
           3 · 8 = 4 · x
           olduğundan 24 = 4x ve x = 6 olur.                     Kitabın tamamının daha erken sürede bitirilmesi için Murat’ın
                                                                 okuduğu kelime sayısının artması gerekir bu yüzden bu ifadeler
                                                                 ters orantılıdır
                                                                 160 · 3 = 2 · x olduğundan 480 = 2x ve x = 240 olur.


          1.  Aşağıda verilen ifadelerden doğru orantı belirtilenlerin karşılarındaki kutucuğa "D" ters orantı belirtenlerin "T" harfi yazınız.


           a)  Bir aracın hızı ile gideceği yere varma süresi
           b)  Üretilen dondurma miktarı ile dondurma yapımında kullanılan süt miktarı

           c)  Alınan tiyatro bileti sayısı ile ödenecek para miktarı
           d)  Alınan yol ile geçen süre

           e)  İşçi sayısı ile yapılan işin bitme süresi
           f)  Traktör sayısı ile tarlanın sürülme süresi

           g)  Musluk sayısı ile havuzun içindeki su miktarı
           h)  Bir evin boyanma süresi ile çalışan işçi sayısı


          2.  Bir havuzu dolduran aynı kapasitedeki musluk sayısı ile havuzun dolma süresi arasındaki ilişki aşağıdaki tabloda verilmiştir.
                                      Tablo: Musluk Sayısı İle Havuzun Dolma Süresi Arasındaki İlişki

                                        Musluk sayısı        1        ■        3       ●
                                     Dolma süresi (saat)    48       24       ▲        8

          Bu tabloya göre ▲ + ■ + ● işleminin sonucu kaçtır?



           Çözüm









                                                              163
   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168